Του JACK RASMUS*

Καθώς η παγκόσμια τιμή του πετρελαίου συνεχίζει να πέφτει από τον περασμένο Ιούνιο, η εκ πρώτης όψεως θετική οικονομική επίδραση ίσως αποδειχθεί απατηλή και αποσταθεροποιητική σε παγκόσμια κλίμακα.

Ένα νέο στοιχείο έχει μόλις προστεθεί στην ήδη άκρως ασταθή παγκόσμια οικονομία: ο αυξανόμενος κορεσμός του κόσμου με πετρέλαιο και η συνεπακόλουθη μεγάλη πτώση της τιμής του.

Από τον Ιούνιο του 2014, η τιμή του αργού πετρελαίου (ICE Brent) έχει μειωθεί πάνω από 40% , πέφτοντας από τα 115 δολ. το βαρέλι , τον Ιανουάριο του 2014, μόλις στα 67 στα τέλη Νοεμβρίου. Αυτή είναι η χαμηλότερη τιμή από το κατώτατο σημείο της ύφεσης του 2009. Η πτώση της τιμής δεν είναι απλώς μεγαλύτερη από την αναμενόμενη σε μια φυσιολογική κυκλική διόρθωση, αλλά εμφανίζεται επίσης ως κάτι πιο σοβαρό από ένα απλό προσωρινό φαινόμενο. Κάποιοι προβλέπουν ότι οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα πέσουν κάτω από τα 60 δολ. το βαρέλι το 2015 και δυνητικά θα μπορούσαν να φτάσουν τόσο χαμηλά όσο τα 40 δολ. που ήταν η τιμή κατάρρευσης στη διάρκεια της κρίσης του 2008-9.

Το ποια θα είναι η επίδραση μιας μεγάλης και παρατεταμένης πτώσης της τιμής του πετρελαίου στην παγκόσμια οικονομία –η οποία ήδη σύρεται προς τη στασιμότητα με αυξανόμενη χρηματοπιστωτική αστάθεια, ταυτόχρονα-- μετά βίας συζητείται στον δυτικό επιχειρηματικό Τύπο. Αντίθετα, η πτώση της τιμής του πετρελαίου θεωρείται θετική οικονομική εξέλιξη, τόσο για τις ανεπτυγμένες όσο και για τις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς, και για την παγκόσμια οικονομία γενικότερα.

Οι οικονομολόγοι, ο επιχειρηματικός Τύπος και οι κυβερνήσεις στις αναπτυγμένες χώρες βάζουν “θετικό πρόσημο” στις μειούμενες τιμές του πετρελαίου, ισχυριζόμενοι όλοι ότι αυτό σημαίνει μικρότερο κόστος τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά. Χαμηλότερες τιμές πετρελαίου συνεπάγονται φθηνότερη βενζίνη και άρα δυνατότητα μεγαλύτερης καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών για άλλα προϊόντα. Το χαμηλότερο κόστος πετρελαίου θα δώσει έναυσμα για επιχειρηματικές επενδύσεις και δαπάνες και έτσι, όπως υποστηρίζεται, θα επηρεαστεί θετικά η οικονομική μεγέθυνση. Όμως, αυτή η απλοϊκή άποψη μπορεί να αποδειχθεί ανακριβής, όχι μόνο για τις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά και για τις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς και για την παγκόσμια οικονομία γενικά. Οι συνδυασμένες αρνητικές επιδράσεις μιας βαθιάς και παρατεταμένης πτώσης της τιμής του πετρελαίου μπορούν κάλλιστα να υπερκεράσουν τα όποια θετικά αποτελέσματα.

Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις σημαντικές δυνητικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την παγκόσμια οικονομική αστάθεια, και οι οποίες πιθανώς θα αποτελέσουν τα επακόλουθα του παγκόσμιου αποπληθωρισμού της τιμής του πετρελαίου. Μερικές άρχισαν ήδη να εκδηλώνονται:

Πρώτον, η ταχύτερη ανατίμηση του δολαρίου των ΗΠΑ και η αντίστοιχη σχετική πτώση των νομισμάτων μιας σειράς αναδυόμενων οικονομιών της αγοράς – ιδίως των χωρών που εξαρτώνται από τις εξαγωγές πρωτογενών προϊόντων και ειδικότερα των χωρών στις οποίες οι εξαγωγές πετρελαίου αποτελούν σημαντικό μέρος των συνολικών τους εξαγωγών. Υπάρχει μια μακρόχρονη, ιστορική και τεκμηριωμένη σχέση ανάμεσα στις μειούμενες τιμές του πετρελαίου και στην αύξηση της αξίας του αμερικανικού δολαρίου. Συνεπώς, η πτώση της τιμής του πετρελαίου σημαίνει ανατίμηση του αμερικανικού δολαρίου.

Μια δεύτερη αποσταθεροποιητική επίπτωση της μείωσης των τιμών του πετρελαίου θα είναι η συμβολή της στον γενικό αποπληθωρισμό που παρατηρείται στην Ευρώπη και την Ιαπωνία. Οι οικονομίες έχουν ήδη εισέλθει σε ύφεση. Παρά τη ρευστότητα της τάξης των τρισ. δολαρίων που διοχετεύουν οι κεντρικές τους τράπεζες τους τελευταίους μήνες, τα επίπεδα των τιμών βρίσκονται στο μηδέν και κάτω απ' αυτό. Ο αποπληθωρισμός του πετρελαίου θα συμβάλει σημαντικά στη γενική αποπληθωριστική τάση τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ιαπωνία. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει πιθανώς σε ακόμη περισσότερες ενέσεις ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες, με τη μορφή της ποσοτικής χαλάρωσης, τροφοδοτώντας περαιτέρω τις φούσκες του χρηματιστηρίου και των ομολόγων.

Τρίτον, η πτώση των χρηματοπιστωτικών τίτλων που συνδέονται με το πετρέλαιο θα μπορούσε να αυξήσει την τάση προς παγκόσμια χρηματοπιστωτική αστάθεια. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου πιθανώς θα οδηγήσει σε εκτεταμένες χρεοκοπίες και αθετήσεις πληρωμών εκ μέρους πολλών και διαφόρων μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών, πράγμα που με τη σειρά του θα προκαλέσει συμβάντα χρηματοπιστωτικής αστάθειας σε τράπεζες που έχουν οικονομικές σχέσεις μ' αυτές τις εταιρείες.  Η κατάρρευση των χρηματοπιστωτικών τίτλων που συνδέονται με το πετρέλαιο θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω “αλυσιδωτές αντιδράσεις” σε άλλες μορφές χρηματοπιστωτικών τίτλων, διασπείροντας τη χρηματοοικονομική αστάθεια και σε άλλες πιστωτικές αγορές.

Ο θετικός αντίκτυπος της πτώσης των τιμών του πετρελαίου στις οικονομίες, των ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένων, γενικά υπερτιμάται. Η πτώση της πετρελαϊκής τιμής μπορεί να μην έχει τόσο θετικό αντίκτυπο στην καταναλωτική δαπάνη και στις επενδύσεις όσο υποθέτουν σήμερα οι ανεπτυγμένες οικονομίες. Ο καθαρός αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία πιθανώς θα αποδειχθεί πιο πολύ αρνητικός παρά θετικός.

Η ΔΥΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΣΤΙΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Η συνεχιζόμενη κατάρρευση των διεθνών τιμών του πετρελαίου από τον περασμένο Ιούνιο έχει ήδη προκαλέσει καταστροφικές επιπτώσεις στις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς , ιδίως σε όσες απ' αυτές εξαρτώνται από την εξαγωγή πρωτογενών προϊόντων – όπως στη Βραζιλία, τη Χιλή, την Αργεντινή και τη Νότια Αφρική, ακόμη και στην Αυστραλία και σε μερικές από τις οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου έχει επηρεάσει ακόμη πιο σοβαρά εκείνες τις αναδυόμενες οικονομίες όπου οι εξαγωγές πετρελαίου αποτελούν μεγάλο μερίδιο του μείγματος των συνολικών εξαγωγών – όπως η Βενεζουέλα, η Ρωσία και η Νιγηρία.

Ο αρχικός μηχανισμός μετάδοσης μέσω του οποίου η πτώση της τιμής του πετρελαίου επηρεάζει αρνητικά τις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς είναι η μείωση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του νομίσματος. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου γενικά συνδέεται με την άνοδο της αξίας του αμερικανικού δολαρίου σε σχέση με άλλα νομίσματα. Συνεπώς, μια αύξηση του δολαρίου σημαίνει πτώση της αξίας των νομισμάτων άλλων χωρών.

Από την κατάρρευση των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου, τον περασμένο Ιούνιο, το ρωσικό ρούβλι έχει πέσει περίπου 38%.Το μπολίβαρ της Βενεζουέλας περίπου 45%. Το νάιρα της Νιγηρίας 12%, μόνο από τα μέσα Οκτωβρίου μέχρι σήμερα. Επηρεάζεται ακόμη και το νόμισμα ανεπτυγμένων πετρελαιο-εξαγωγικών χωρών, π.χ. η νορβηγική κορόνα που έχει πέσει κατά 17%. Το αμερικανικό δολάριο, που είχε μείνει σταθερό επί αρκετά χρόνια, άρχισε να αυξάνεται από τον Ιούνιο, καθώς άρχιζε η ελεύθερη πτώση της τιμής του πετρελαίου τον ίδιο μήνα. Έτσι, η μειούμενες τιμές του πετρελαίου ωθούν σε αύξηση του δολαρίου και συμπιέζουν τα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών και ειδικότερα των οικονομιών που εξάγουν πετρέλαιο. Όσο μεγαλύτερη εξάρτηση έχει μία οικονομία από τις εξαγωγές πετρελαίου, τόσο μεγαλύτερη είναι η πτώση του νομίσματός της.

Με άλλα λόγια, δεν είναι οι δυτικές κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας υπεύθυνες για το μεγαλύτερο μέρος της πρόσφατης πτώσης του ρουβλίου. Ούτε βεβαίως η εσωτερική πολιτική της Βενεζουέλας είναι αυτή που συμβάλλει στο μέγιστο βαθμό στην πτώση του βενεζουελάνικου μπολίβαρ. Είναι η κατάρρευση των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου.

Όλα τα πρωτογενή προϊόντα, και όχι μόνο το πετρέλαιο, πλήττονται σε σημαντικό βαθμό όταν αρχίζει μια παρατεταμένη πτώση της τιμής του πετρελαίου. Μια μεγάλη και παρατεταμένη μείωση της τιμής του πετρελαίου γενικά συνδέεται με μείωση των πωλήσεων και των τιμών άλλων εμπορευμάτων. Ο παγκόσμιος τομέας πρωτογενών προϊόντων θα επηρεαστεί κατά πάσα πιθανότητα αρνητικά. Και αυτό έχει ήδη αρχίσει να εκδηλώνεται σε εμπορεύματα όπως ο χαλκός, ο χρυσός και άλλα βιομηχανικά μέταλλα, που η τιμή τους μειώνεται ως επακόλουθο της τρέχουσας μείωσης της τιμής του πετρελαίου. Ο Δείκτης Bloomberg των 22 βασικών πρωτογενών προϊόντων, π.χ., έπεσε πρόσφατα στο χαμηλότερο επίπεδό του από το 2009.

Ακόμη και οι αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς που δεν εξάγουν πετρέλαιο, αλλά διαφορετικά πρωτογενή προϊόντα, υπέστησαν σημαντική μείωση της αξίας των νομισμάτων τους σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο, από τη στιγμή που άρχισαν να πέφτουν ταχύτερα οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, τον Ιούνιο. Τους τελευταίους μήνες το βραζιλιάνικο ρεάλ έχει πέσει κατά 15,5% και το αυστραλιανό δολάριο κατά 12%, παρά το ότι οι κεντρικές τους τράπεζες παρενέβησαν στις αγορές νομίσματος, προκειμένου να αποτρέψουν περαιτέρω μείωση της αξίας των νομισμάτων τους.

Η μείωση της αξίας των νομισμάτων των αναδυόμενων οικονομιών της αγοράς θέτει σε κίνηση μια σειρά κρίσιμων οικονομικών εξελίξεων που προκαλούν μεγάλη επιβράδυνση της οικονομικής μεγέθυνσης, ακόμη και ύφεση.

Για παράδειγμα, οι μεγάλες μειώσεις στις αξίες των νομισμάτων οδήγησαν σε φυγή κεφαλαίου από τις αναδυόμενες οικονομίες. Τόσο οι εγχώριοι όσο και οι ξένοι επενδυτές ξεφορτώνονται αυτά τα νομίσματα, αγοράζουν δολάρια και στέλνουν τα κεφάλαιά τους έξω από τις χώρες για να αγοράσουν αμερικανικούς τίτλους – συνήθως αμερικανικά ομόλογα και μετοχές, καθώς και άλλα περιουσιακά στοιχεία που μπορεί να είναι εξίσου ελκυστικά, όπως τα ακίνητα. Στη συνέχεια, η φυγή κεφαλαίων αντανακλάται στα χρηματιστήρια τα οποία σημειώνουν πτώση και στα επιτόκια των κρατικών ομολόγων που σημειώνουν αύξηση. Επιβραδύνονται επίσης οι ροές ξένων άμεσων επενδύσεων στις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς. Εξαντλείται γενικά το χρηματικό κεφάλαιο. Η πίστωση αρχίζει να σπανίζει. Η πτώση της αξίας των νομισμάτων οδηγεί επίσης σε αύξηση του κόστους των εισαγόμενων αγαθών για τους καταναλωτές και στην επακόλουθη μείωση στα πραγματικά εισοδήματα και τις δαπάνες τους. Οι εξαγωγές των επιχειρήσεων επίσης μειώνονται. Όλα τα παραπάνω μεταφράζονται σε επιβράδυνση της πραγματικής οικονομικής μεγέθυνσης , ακόμη και σε ύφεση των αναδυόμενων οικονομιών της αγοράς. Και όλα αυτά οφείλονται στην άνοδο του αμερικανικού δολαρίου –του παγκόσμιου εμπορικού και αποθεματικού νομίσματος-- και στη μείωση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του νομίσματος των αναδυόμενων οικονομιών της αγοράς, φαινόμενο που έθεσε σε κίνηση όλη αυτή τη διαδικασία.

Για τις αναδυόμενες οικονομίες, αυτή η διαδικασία εξελισσόταν τον περασμένο χρόνο με μια μεταλλαγμένη μορφή. Η αναφορά της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας ότι στα σχέδιά της συμπεριλαμβάνεται η αύξηση των επιτοκίων το 2015 προκάλεσε την εκδήλωση ορισμένων από τις τάσεις που αναφέρονται παραπάνω. Ας σημειώσουμε ότι και μόνο ο λόγος για αύξηση των επιτοκίων είχε ως αποτέλεσμα μια διαδικασία αποσταθεροποίησης ορισμένων αναδυόμενων οικονομιών της αγοράς κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους. Κάποιες απ' αυτές κατόρθωσαν να αντισταθμίσουν εν μέρει και προσωρινά τις επιπτώσεις μιας πιθανής αύξησης του αμερικανικού δολαρίου, τουλάχιστον προς το παρόν. Ωστόσο, εάν η αμερικανική κεντρική τράπεζα αυξήσει τα επιτόκια, ασφαλώς θα είναι πολύ μεγαλύτερες οι επιπτώσεις ως προς την υποτίμηση των νομισμάτων, τη φυγή κεφαλαίων κοκ στις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς.

Όμως, πριν πιθανώς συμβεί αυτή η “επιδείνωση”, η ταχεία πτώση της τιμής του πετρελαίου από τον περασμένο Ιούνιο επιφέρει σήμερα το ίδιο αποτέλεσμα με την όποια πιθανή μεταβολή της πολιτικής της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας στο άμεσο μέλλον: δηλ. προκαλεί άμεση αύξηση του δολαρίου και πτώση της αξίας των νομισμάτων των αναδυόμενων οικονομιών, δίνοντας ώθηση στις προαναφερθείσες αποσταθεροποιητικές συνέπειες για τις οικονομίες αυτές. Τούτη ακριβώς τη στιγμή, η πτώση της τιμής του πετρελαίου-άνοδος του δολαρίου επηρεάζει πρωτίστως και πιο σοβαρά τις αναδυόμενες οικονομίες που εξάγουν πετρέλαιο και άλλα πρωτογενή προϊόντα. Μπορεί σύντομα να ακολουθήσει μια ακόμη γενικότερη αρνητική επίπτωση και κατά πάσα βεβαιότητα αυτό θα γίνει κάποια στιγμή μέσα στο 2015.

Η ΔΥΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ

Στις περιπτώσεις των οικονομιών της Ευρωζώνης και της Ιαπωνίας ο μεγαλύτερος κίνδυνος από την πτώση των τιμών του πετρελαίου είναι το ότι θα ωθήσουν τα ποσοστά του πληθωρισμού που ήδη είναι μηδενικά σε επίπεδα αποπληθωριστικά. Ο μέσος πληθωρισμός της Ευρωζώνης είναι μόλις 0,2% και της Ιαπωνίας λιγότερο από 0,8%. Οι κεντρικές τράπεζες και των δύο έχουν στόχο για τον πληθωρισμό τουλάχιστον το 2%, αλλά κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση , παρά τα τρισ. δολάρια (αντίστοιχα σε ευρώ και γεν) που διοχέτευσαν στις οικονομίες τους οι κεντρικές τράπεζες τα πρόσφατα χρόνια. Το γενικό επίπεδο τιμών εξακολουθεί να πέφτει.

Εάν η μείωση των τιμών του πετρελαίου ωθήσει τις οικονομίες τους σε γενικό αποπληθωρισμό, αναμφίβολα αυτό θα αποτελέσει τη δικαιολογία για τη διοχέτευση ακόμη περισσότερων τρισ. δολαρίων στις οικονομίες τους, με την απατηλή ιδέα ότι, στη σημερινή οικονομία, το περισσότερο χρήμα αυξάνει το γενικό επίπεδο των τιμών. Η ιστορία έχει δείξει ότι αυτή η ιδέα είναι ανόητη. Οι μαζικές ενέσεις ρευστότητας από την κεντρική τράπεζα καταλήγουν σε διόγκωση των χρηματοπιστωτικών τίτλων, αλλά όχι σε γενικό πληθωρισμό όσον αφορά τα αγαθά και τις υπηρεσίες της πραγματικής οικονομίας. Στην πραγματικότητα, οι ενέσεις ρευστότητας οδήγησαν σε χρηματοπιστωτικές φούσκες. Όμως , η πτώση της τιμής του πετρελαίου μπορεί να είναι η δικαιολογία για ακόμη μεγαλύτερες ενέσεις ρευστότητας του τύπου της “ποσοτικής χαλάρωσης” τόσο στην Ιαπωνία όσο και στην Ευρωζώνη. Εάν συμβεί αυτό θα συμβάλει ακόμη περισσότερο στις χρηματοπιστωτικές φούσκες και στην αστάθεια.

Το επιχείρημα των διαμορφωτών της πολιτικής στην Ευρωζώνη –όπως και των εξαδέλφων τους στις ΗΠΑ-- είναι πως οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου απελευθερώνουν εισόδημα των νοικοκυριών για άλλες δαπάνες και προσθέτουν εισόδημα στις επιχειρήσεις οι οποίες στη συνέχεια θα το επενδύσουν. Μόνο που και οι δύο αυτές υποθέσεις μπορούν να αποδειχθούν ανακριβείς. Ο αποπληθωρισμός προκαλεί αρνητική ψυχολογική επίδραση στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις, μια ψυχολογία ”αποπληθωριστικών προσδοκιών”. Η πτώση των τιμών, δηλ. ο γενικός αποπληθωρισμός τιμών, δημιουργεί στους καταναλωτές την προσδοκία περαιτέρω πτώσης και τους ωθεί να παγώνουν τις άμεσες δαπάνες. Το ίδιο συμβαίνει και με τις επενδύσεις των επιχειρήσεων. Όντας αβέβαιες για το πόσο θα μειωθούν οι τιμές των προϊόντων τους όταν θα τα βγάλουν στην αγορά κάποια στιγμή στο μέλλον, μπορεί να οδηγηθούν στην αναβολή των πρόσθετων επενδύσεων ακόμη κι αν διαθέτουν παραπανίσιο εισόδημα να επενδύσουν λόγω της πτώσης του κόστους του πετρελαίου. Με άλλα λόγια, ο αποπληθωρισμός προκαλεί παράλογες καταστάσεις. Η πτώση του γενικού επιπέδου τιμών, που καθιστά πιθανή η πτώση της τιμής του πετρελαίου, στην πραγματικότητα μπορεί να καταλήξει σε μικρότερη καταναλωτική δαπάνη και μειωμένες επενδύσεις -- δεν χρησιμεύει ως κίνητρο γα κανένα από αυτά τα δύο.

Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΑΣΤΑΘΕΙΑ

Το πετρέλαιο δεν είναι μόνο ένα φυσικό προϊόν που αγοράζεται, πωλείται και γίνεται αντικείμενο εμπορίου στις παγκόσμιες αγορές. Έχει γίνει επίσης ένα σημαντικό χρηματοπιστωτικό περιουσιακό στοιχείο από τότε που οι ΗΠΑ και ο υπόλοιπος κόσμος άρχισαν να φιλελευθεροποιούν το εμπόριο των προθεσμιακών συμβολαίων επί του πετρελαίου ( δηλ. τα χρηματοπιστωτικά χρεόγραφα επ' αυτού) σε παγκόσμια κλίμακα, στα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Καθώς η πτώση της τιμής του πετρελαίου προκαλεί πτώση της τιμής άλλων πρωτογενών εμπορευμάτων (δηλ. χαλκού, σιδηρομεταλλεύματος, χρυσού κ.λπ), η πτώση της τιμής στα χρηματοπιστωτικά χρεόγραφα που βασίζονται στο πετρέλαιο (δηλ. στα προθεσμιακά συμβόλαια επί του πετρελαίου) μπορεί να “διαχυθεί” και σε άλλους χρηματοπιστωτικούς τίτλους, προκαλώντας μια “αλυσιδωτή αντίδραση” πτώσης των τιμών.

Αυτό το φαινόμενο δεν είναι καθόλου ανόμοιο με ό,τι συνέβη στα 2006-8 με το κραχ στην αγορά στέγης. Εκείνη την εποχή, η μεγάλη συρρίκνωση του παγκόσμιου τομέα αγοράς στέγης (φυσικό περιουσιακό στοιχείο) δεν “διαχύθηκε” απλώς σε άλλους τομείς της πραγματικής οικονομίας, αλλά οδήγησε σε κραχ τα ομόλογα επί υποθηκών (δηλ. σε χρηματοπιστωτικούς τίτλους που αντιπροσώπευαν την κατασκευή οικιών και εμπορικών ακινήτων) και τα παράγωγα που βασίζονταν πάνω σ' αυτά τα ομόλογα. Σημειώθηκε δηλαδή “διάχυση” σε άλλες μορφές χρηματοπιστωτικών τίτλων που έθεσε σε κίνηση την αλυσιδωτή αντίδραση της γενικής πτώσης των τιμών των χρηματοπιστωτικών περιουσιακών στοιχείων.

Το ίδιο φαινόμενο “αλυσιδωτής αντίδρασης” θα μπορούσε να επαναληφθεί εάν συνεχιστεί η πτώση της τιμής του πετρελαίου σε κάτω από 60 δολ. το βαρέλι, Αυτή η πτώση θα ισοδυναμούσε με μείωση της τιμής κατά 50%, περίπου, και θα μπορούσε να προκαλέσει ένα συμβάν το οποίο θα έθετε σε κίνηση μια γενικότερη, παγκόσμια διαδικασία χρηματοπιστωτικής αστάθειας, συνδεδεμένη ίσως με την κατάρρευση της αμερικανικής αγοράς ομολόγων υψηλού κινδύνου, που έχει τροφοδοτήσει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ.

ΕΙΝΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ ΕΞΑΙΡΕΣΗ;

Όπως στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία, το “βασικό επιχείρημα” και στις ΗΠΑ είναι πως η πτώση της τιμής του πετρελαίου θα μειώσει το κόστος για καταναλωτές και επιχειρήσεις και έτσι το αποτέλεσμα θα είναι μεγαλύτερη κατανάλωση, περισσότερες επενδύσεις και οικονομική μεγέθυνση. Το αντεπιχείρημα, σε σχέση με την Ευρώπη και την Ιαπωνία, πως θα μπορούσε να προκαλέσει “αποπληθωριστικές προσδοκίες”, οδηγώντας στο αντίθετο αποτέλεσμα όσον αφορά την κατανάλωση και τις επενδύσεις, δεν έχει συνάφεια με τις ΗΠΑ. Το γενικό επίπεδο τιμών στις ΗΠΑ πέφτει επίσης, αλλά πολύ πιο αργά και εκκινώντας από ένα υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού, της τάξης περίπου του 2%.

Το πρόβλημα με το επιχείρημα της “θετικής οικονομικής μεγέθυνσης” στην περίπτωση των ΗΠΑ είναι ότι ούτε και γι' αυτές ισχύει, εξαιτίας άλλων, ειδικών λόγων που αφορούν μόνο την αμερικανική οικονομία. Αυτοί συμπεριλαμβάνουν τα εξής:

Η εξοικονόμηση των καταναλωτών λόγω των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου και της βενζίνης θα απορροφηθεί από το αυξανόμενο κόστος περίθαλψης, εκπαίδευσης, ενοικίων και άλλων τέτοιων αναγκαιοτήτων που παρατηρούνται σήμερα στις ΗΠΑ.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι το ότι η αύξηση της αξίας του δολαρίου, που συνδέεται με την πτώση της τιμής του πετρελαίου και την άνοδο των αμερικανικών επιτοκίων, θα επιβραδύνει με πάσα βεβαιότητα τις αμερικανικές εξαγωγές και άρα την οικονομική μεγέθυνση.

Η οικονομική μεγέθυνση στις ΗΠΑ θα επηρεαστεί αρνητικά από την πτώση της τιμής του πετρελαίου επειδή αυτή θα προκαλέσει σταμάτημα των μεγάλων επενδύσεων και της επέκτασης της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου. Με την τιμή των 60 δολ. για κάθε βαρέλι πετρελαίου, η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου παύει να είναι ανταγωνιστική έναντι της παραδοσιακής παραγωγής τους. Συνεπώς η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου θα μειωθεί σημαντικά, η συμβολή της στη βιομηχανική παραγωγή επίσης θα μειωθεί -- και η βιομηχανική παραγωγή συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική μεγέθυνση των ΗΠΑ.Ο κλονισμός της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου/αερίου που επέρχεται δεν θα συμβεί ομαλά. Θα έχει ως συνέπεια εκτεταμένες χρεοκοπίες επιχειρήσεων στον τομέα αυτό. Και επειδή μεγάλο μέρος των γεωτρήσεων έχει χρηματοδοτηθεί με υψηλού ρίσκου και μεγάλων αποδόσεων εταιρικά ομόλογα , θα μπορούσε να μεταφραστεί σε χρηματοπιστωτικό κραχ της αντίστοιχης αμερικανικής αγοράς ομολόγων υψηλού ρίσκου, η οποία αυτή τη στιγμή έχει υπερεπεκταθεί, οδηγώντας, στη συνέχεια, σε περιφερειακές τραπεζικές χρεοκοπίες. Με άλλα λόγια, στην παγκόσμια μείωση των τιμών του πετρελαίου μπορεί να δει κανείς το ίχνος ενός ακόμη επεισοδίου χρηματοπιστωτικής αστάθειας.

ΈΝΑ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ

Ο παγκόσμιος αποπληθωρισμός του πετρελαίου διέσχισε ένα επικίνδυνο κατώφλι με την συνεδρίαση του ΟΠΕΚ στη Βιέννη, στις 28 Νοεμβρίου , όπου η Σαουδική Αραβία οδήγησε στην απόφαση να μη μειωθεί η παραγωγή αργού πετρελαίου και συνεπώς να επιτραπεί η συνεχής πτώση της τιμής του.

Το ερώτημα που τίθεται αμέσως είναι, γιατί πήραν αυτή την απόφαση ο ΟΠΕΚ και οι Σαουδάραβες; Η καθαρή επιχειρηματική λογική θα υπαγόρευε τη μείωση της παραγωγής ώστε να στηριχθεί η παγκόσμια τιμή του πετρελαίου. Τι βρίσκεται πίσω απ' αυτή την απόφαση; Πιθανώς βρίσκεται ένας συνδυασμός αρκετών παραγόντων.

Πρώτον, ο ΟΠΕΚ και οι Σαουδάραβες γνωρίζουν ότι η παγκόσμια παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου δημιουργεί υπαρξιακή απειλή για τα κέρδη τους και μάλιστα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Οι Σαουδάραβες αποφάσισαν να πετάξουν έξω από την αγορά τις μικρότερες και πιο χρεωμένες εταιρείες γεώτρησης και παραγωγής. Και πίσω από τους Σαουδάραβες βρίσκονται, αναμφίβολα, οι μεγάλες αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες που έχουν την ίδια επιδίωξη.

Όμως, υπάρχουν κι άλλες πλευρές σ' αυτή την υπόθεση. Η Σαουδική Αραβία και οι νεοσυντηρητικοί φίλοι της στις ΗΠΑ στοχεύουν τη Ρωσία και το Ιράν μ' αυτή τη νέα πολιτική που οδηγεί στην πτώση της τιμής του πετρελαίου. Οι επιπτώσεις της ήδη επηρεάζουν σοβαρά την οικονομία της Ρωσίας και του Ιράν. Με άλλα λόγια, αυτή η πολιτική που προωθεί την πτώση της τιμής του πετρελαίου εκφράζει σημαντικά πολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ, που θέλουν να δημιουργήσουν μεγάλη αναταραχή στην οικονομία της Ρωσίας και του Ιράν για παγκόσμιους πολιτικούς λόγους. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που το πετρέλαιο χρησιμοποιείται ως πολιτικό όπλο, ούτε και η τελευταία.

* Πηγή: Περιοδικό «Counterpunch» (8/12/2014) και www.sxedio-b.gr. Μετάφραση: Αρ. Αλαβάνου.
* O Jack Rasmus είναι συγγραφέας πολιτικών και οικονομικών δοκιμίων.

ΠΗΓΗ: iskra.gr

ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 27 Δεκέμβρη,κοινή συνάντηση αντιπροσωπειών του ΣΥΡΙΖΑ, της Πρωτοβουλίας των 1000 και της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Ανασύνταξη στην οποία συζητήθηκαν οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις και τα καθήκοντα της Αριστεράς.

Αποτέλεσε κοινή διαπίστωση ότι πρέπει να ανατραπεί η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ να καταργηθούν τα μνημόνια και να εφαρμοστεί φιλολαϊκή πολιτική. Ότι, επίσης, μπροστά στο ενδεχόμενο βουλευτικών εκλογών στο άμεσο μέλλον, η Αριστερά οφείλει, να δώσει τη μάχη από κοινού, ενωτικά, ενάντια στην κοινωνική καταστροφή που προκαλούν οι πολιτικές της Τρόικα, της ευρωπαϊκής και ελληνικής άρχουσας τάξης και της κυβέρνησης. Αυτό, ανεξάρτητα από τις διαφορές, ιδεολογικές, προγραμματικές και πολιτικές που υπάρχουν στις γραμμές της Αριστεράς.

Στη συνάντηση των αντιπροσωπειών υπήρξε συμφωνία σε μια σειρά σημεία, όπως τα ακόλουθα:

--Στην ανάγκη να καταργηθούν τα μνημόνια και οι εφαρμοστικοί νόμοι

--Ότι το δημόσιο χρέος δεν είναι βιώσιμο και λειτουργεί σαν θηλιά στο λαιμό του ελληνικού λαού. Στο θέμα του χρέους υπήρξαν διαφορετικές αλλά όχι αντικρουόμενες προσεγγίσεις.

--Ότι, μια μελλοντική κυβέρνηση της Αριστεράς θα πρέπει να ικανοποιήσει, με κατεπείγουσες διαδικασίες, βασικά αιτήματα του εργατικού - λαϊκού κινήματος όπως τα ακόλουθα:

o            Θα αποκαταστήσει την εργατική νομοθεσία και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ) στα επίπεδα του 2009, θα δώσει αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις με την επαναφορά του κατώτατου μισθού και θα πάρει άμεσα μέτρα ανακούφισης των ανέργων.

o           Θα καταργήσει όλα τα χαράτσια και την υπερφορολόγηση, θα προστατεύσει την πρώτη κατοικία των εργατικών και λαϊκών οικογενειών από την εφορία και τις τράπεζες και θα προχωρήσει σε ρύθμιση των χρεών των εργαζόμενων επαγγελματιών.

o          Θα σταματήσει την καταστολή των κινητοποιήσεων, απεργιών, διαδηλώσεων και πορειών του λαϊκού κινήματος, από τα δικαστήρια και την αστυνομική καταστολή.

o           Θα στηρίξει από τον κρατικό προϋπολογισμό και θα αναβαθμίσει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, τον αναδιανεμητικό, κοινωνικό και δημόσιο χαρακτήρα του καθώς και την δημόσια και δωρεάν υγεία-πρόνοια-παιδεία.

o           Θα πάρει μέτρα για να τιμωρηθούν παραδειγματικά όλοι αυτοί, πολιτικό και διοικητικό προσωπικό του κράτους και κεφαλαιούχοι, που ευθύνονται και εμπλέκονται στη διασπάθιση δημοσίου χρήματος, τη διαφθορά, το ξεπούλημα δημόσιας περιούσιας.

Στη βάση των προηγουμένων οι αντιπροσωπείες συμφώνησαν στην κοινή προσπάθεια για συνεργασία της Αριστεράς με στόχο μια κυβέρνηση της Αριστεράς και για την ενεργοποίηση του μαζικού κινήματος που αποτελεί μοναδικό εγγυητή για την εφαρμογή μια αριστερής ριζοσπαστικής πολιτικής διεξόδου από την κρίση.

Διαβάστε στη συνέχεια ολόκληρη την επιστολή προς την πολιτική γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ και τον Γραμματέα της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, από την «Πρωτοβουλία των 1000» και την Κομμουνιστική Οργάνωση «Ανασύνταξη».

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Αγαπητοί σύντροφοι,

Η συνέχιση της εφαρμογής του μνημονίου, όπως αποδεικνύεται ξανά, ενόψει και της δεύτερης ψηφοφορίας για ΠτΔ, αποτελεί το μόνο δρόμο για την τρόικα και τους ντόπιους συμμάχους της, ώστε να υπάρξει διέξοδος από τη κρίση προς όφελος της αστικής τάξης. Ο δρόμος αυτός οδηγεί στη συντριβή της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.

Στον αντίποδα, αναγκαία σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι η ανάδειξη μιας κυβέρνησης που θα καταργήσει το μνημόνιο και όλους τους εφαρμοστικούς νόμους, και θα εφαρμόσει ένα φιλολαϊκό πρόγραμμα, θα ανακουφίσει το χειμαζόμενο ελληνικό λαό και θα θέσει τις βάσεις για τον μετασχηματισμό της κοινωνίας, σε σοσιαλιστική κατεύθυνση. Απέναντι στην κολοσσιαία επίθεση που δέχεται η ελληνική κοινωνία, στους καθημερινούς εκβιασμούς για την απαρέγκλιτη τήρηση των μέτρων που ορίζει το μνημόνιο, η απάντηση δε μπορεί παρά να είναι ένα συνεκτικό και τεκμηριωμένο ριζοσπαστικό πρόγραμμα διεξόδου από την κρίση. Θέση μας είναι ότι ο πρωταρχικός στόχος ενός τέτοιου προγράμματος είναι η κατάργηση το μνημονίου και αυτός ο στόχος είναι άρρηκτα δεμένος με την άρνηση πληρωμής του χρέους, την εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος και των στρατηγικών τομέων της οικονομίας κάτω από κοινωνικό και εργατικό έλεγχο, και την εφαρμογή ενός προγράμματος παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας. Η εφαρμογή αυτού του προγράμματος δε θα έχει ως όριο το ευρώ και θα πρέπει να τηρηθεί απαρέγκλιτα ακόμη και αν αυτό θα σημαίνει ρήξη με την ΕΕ και την νομισματική ένωση.

Η πάλη μεταξύ των δυνάμεων του κεφαλαίου και της εργασίας, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη τα τελευταία χρόνια. Η έκβαση της μάχης αυτής δεν έχει οριστικοποιηθεί. Σήμερα όμως περισσότερο από ποτέ, είναι δυνατόν, μετά την αναμενόμενη ατελέσφορη διαδικασία εκλογής ΠτΔ, πράγμα για το οποίο παλεύουμε, να γίνουν εθνικές εκλογές και να εκλεγεί από την εργατική τάξη και το λαό, μια Αριστερή Κυβέρνηση που θα ανοίξει μια περίοδο πολιτικής μάχης με διακύβευμα την εφαρμογή ενός προγράμματος που υπηρετεί τα εργατικά-λαϊκά συμφέροντα.

Η Αριστερά, σε όποια της μορφή: κόμμα, οργάνωση, συσπείρωση, ομάδα, κίνηση, θα πρέπει να αναλογιστεί την κρισιμότητα των στιγμών, την αναγκαιότητα να ανατραπεί η συγκυβέρνηση και στη θέση της να αναδειχθεί μια Αριστερή κυβέρνηση που θα ανοίξει ελπιδοφόρους δρόμους προς όφελος της εργατικής τάξης και του εργαζόμενου λαού. Θα πρέπει να αναμετρηθεί με το ερώτημα της χάραξης και εφαρμογής πολιτικής προς όφελος τους και από θέση κυβερνητικής εξουσίας, για την ανατροπή του μνημονιακού καθεστώτος. Η Αριστερά σε αυτή τη μάχη θα έπρεπε να είναι έτοιμη να κατέβει ενιαία, μετωπικά, πυκνώνοντας τις γραμμές της, για να αντιμετωπίσει έναν αντίπαλο που μέχρι σήμερα φαντάζει ανίκητος. Και μέσα στο πλαίσιο αυτού του «ενιαίου μετώπου» να αναπτύξει ανοιχτά, τολμηρά και δημόσια, μπροστά στο σύνολο της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, τη συζήτηση για το πρόγραμμα που είναι απαραίτητο για την έξοδο από την κρίση και τη σοσιαλιστική προοπτική της κοινωνίας.

Με βάση αυτά, απευθύνουμε κάλεσμα προς το ΣΥΡΙΖΑ και τον γραμματέα της Κ.Ε. για να προχωρήσουμε σε συνάντηση, αναλύοντας εκτενέστερα τη λογική μας, σε μια προσπάθεια να βρούμε κοινό τόπο. Με τη σχεδόν δεδομένη άκαρπη ψηφοφορία για τον ΠτΔ και την προκήρυξη εκλογών, είναι απόφασή μας να στηρίξουμε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εκλογική αναμέτρηση που έρχεται, θεωρώντας ότι από κυβερνητική θέση, θα παραμείνει σταθερός στο πρόγραμμά του και συγκεκριμένα:

• Θα καταργήσει τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς νόμους
• Θα καταγγείλει την επαχθή δανειακή σύμβαση
• Θα ικανοποιήσει τα βασικά αιτήματα του εργατικού - λαϊκού κινήματος με κατεπείγουσες διαδικασίες:

-  Θα αποκαταστήσει την εργατική νομοθεσία και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ) στα επίπεδα του 2009, θα δώσει αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις με την επαναφορά του κατώτατου μισθού και θα πάρει άμεσα μέτρα ανακούφισης των ανέργων

-  Θα καταργήσει όλα τα χαράτσια και την υπερφορολόγηση, θα προστατεύσει την πρώτη κατοικία των εργατικών και λαϊκών οικογενειών από την εφορία και τις τράπεζες και θα προχωρήσει σε ρύθμιση των χρεών των εργαζόμενων επαγγελματιών.

-  Να σταματήσει την καταστολή των κινητοποιήσεων, απεργιών, διαδηλώσεων και πορειών του λαϊκού κινήματος, από τα δικαστήρια και την αστυνομική καταστολή (αφοπλισμός αστυνομικών που βρίσκονται στις διαδηλώσεις, απαγόρευση χρήσης χημικών, διάλυση των ειδικών δυνάμεων καταστολής και εκκαθάριση από φασιστικά στοιχεία).

-  Θα στηρίξει από τον κρατικό κορβανά και θα αναβαθμίσει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, τον αναδιανεμητικό, κοινωνικό και δημόσιο χαρακτήρα του καθώς και την δημόσια και δωρεάν υγεία-πρόνοια-παιδεία.

-  Θα πάρει μέτρα για να τιμωρηθούν παραδειγματικά όλοι αυτοί, πολιτικό και διοικητικό προσωπικό του κράτους και καπιταλιστές που ευθύνονται και εμπλέκονται στη διασπάθιση δημοσίου χρήματος, τη διαφθορά, το ξεπούλημα δημόσιας περιούσιας.

Είναι σημαντικό οι παραπάνω θέσεις, που υπάρχουν άλλωστε στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, να επαναδιατυπωθούν και να επαναβεβαιωθούν στη δημόσια συζήτηση που διεξάγεται στην ελληνική κοινωνία, διότι με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται, να στηρίξει με όλες της τις δυνάμεις και να αναδείξει μια Αριστερή κυβέρνηση, η εργατική τάξη και εμείς μέσα σε αυτήν. Είναι ο καλύτερος τρόπος ώστε να αρθούν οι όποιες ενστάσεις υπάρχουν σχετικά με τις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και τις αμφίσημες δηλώσεις στελεχών του.

Στη βάση των παραπάνω, το επόμενο διάστημα, θα αναλάβουμε πρωτοβουλίες με σκοπό να συμβάλλουμε στην ενότητα της Αριστεράς και στην ενεργοποίηση του μαζικού κινήματος που αποτελεί μοναδικό εγγυητή για την εφαρμογή μιας αριστερής ριζοσπαστικής πολιτικής διεξόδου από την κρίση.

Πρωτοβουλία των 1000
Κομμουνιστική Οργάνωση Ανασύνταξη
Αθήνα, 22 Δεκεμβρίου 2014

ΠΗΓΗ: iskra.gr

Του ΤΑΣΟΥ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ*

Η άγρια νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόστηκε την τελευταία πενταετία, προκάλεσε μεγάλη κινητικότητα και ανατροπές στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Η επίθεση σε βάρος του λαού, η φτώχεια , η εξαθλίωση, η διάλυση του όποιου κοινωνικού κράτους υπήρχε, η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, η περιθωριοποίηση και ο αποκλεισμός μεγάλων κομματιών της κοινωνίας και η ανασφάλεια στο σύνολό της, κατακερμάτισε τον παντοδύναμο δικομματισμό. Φανατικοί ψηφοφόροι της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, που μέχρι το 2009 τους ψήφιζαν γιατί επιβίωναν στοιχειωδώς και προσδοκούσαν σε βελτίωση της καθημερινότητας τους και μια μικρή βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου, τους γύρισαν την πλάτη. Το μεγαλύτερο κόστος το πλήρωσε το ΠΑΣΟΚ, που στο όνομα του σοσιαλισμού υπέκλεψε την ψήφο των λαϊκών στρωμάτων, για να γίνει ο δούρειος ίππος του νεοφιλελευθερισμού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ με τον ξεκάθαρο ριζοσπαστικό του λόγο, στηρίζοντας τα κινήματα και τις αντιδράσεις του κόσμου, από το 4,6% , τον Ιούνη του 2012 έφτασε στο 27%. Το εκλογικό σώμα που τον επέλεξε τότε, οργισμένο από την εφαρμοζόμενη νεοφιλελεύθερη πολιτική και με ενεργοποιημένα τα ταξικά αντανακλαστικά, αψήφησε την τρομοκρατία, τον πανικό, τα εκβιαστικά διλήμματα που του έβαζαν οι κυρίαρχες ελίτ. Ο αποφασισμένος λαός δεν υπέκυψε στα τρομοκρατικά διλήμματα που έβαζαν και αναπαρήγαγαν τα κυρίαρχα Μ.Μ.Ε.. Τα διαγγέλματα, Ομπάμα, Μέρκελ, Σόιμπλε, τα ρεπορτάζ της δραχμής και τα δεινά που θα ακολουθούσαν, είχαν μικρό αντίκρισμα.

Την περίοδο εκείνη η ΔΗΜΑΡ συνειδητά, ως «αριστερά της ευθύνης», συστρατεύθηκε με το πολιτικό μπλοκ των μνημονίων και επικοινωνιακά χρησιμοποιήθηκε από τα κυρίαρχα οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα σαν εξισορροπητική και αντίρροπη δύναμη στο ΣΥΡΙΖΑ και την αριστερά. Μετεκλογικά Ν.Δ., και ΠΑΣΟΚ, με μια μικρή και εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δεν θα μπορούσαν μόνοι τους να μακροημερεύσουν και δεν θα είχαν την ανοχή του λαού, στην εντεινόμενη σε βάρος του επίθεση, αν δεν ενισχύονταν από τη ΔΗΜΑΡ, που ως «αριστερά της ευθύνης» τους πρόσφερε ένα δίχτυ προστασίας. Την περίοδο που συμμετείχε στη συγκυβέρνηση στήριξε νομοσχέδια και μέτρα, που έπληξαν περαιτέρω τον ήδη χειμαζόμενο ελληνικό λαό, υποθηκεύοντας το μέλλον του (http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=17940:zafeirhs-dhmar&catid=82:kommata&Itemid=199). Ακόμα και στην κορύφωση της ρατσιστικής βίας, την ανεξέλεγκτη δράση των ταγμάτων εφόδου και τη λειτουργία της Χ.Α., σαν τον επιχειρησιακό βραχίονα μιας ακροδεξιάς πολιτικής, η ΔΗΜΑΡ συμμετείχε στην κυβέρνηση, παρακολουθώντας ανέκφραστη τον εκφασισμό και διχασμό της κοινωνίας. Με την αποχώρησή της από τη συγκυβέρνηση, όποτε χρειάστηκε, έπαιξε το ρόλο του στυλοβάτη της.

Η ΔΗΜΑΡ εισέπραξε το τίμημα των επιλογών της. Από το 6,27% του 2012 και στο σύντομο διάστημα των δύο ετών, κινείται δημοσκοπικά, με συνεχή πτωτική τάση, από 0,4% μέχρι 1,5%. Με την προκήρυξη εκλογών, το ποσοστό που θα της έχει απομείνει θα εξαφανιστεί. Πληρώνει την ανακολουθία λόγων και έργων, όπως την πληρώνει και το ΠΑΣΟΚ, με μεγαλύτερη αναλογικά πτώση από αυτό. Η ΔΗΜΑΡ προκαλεί την αποστροφή όσων την ψήφισαν, γιατί τους εξαπάτησε, χρησιμοποιώντας την ψήφο τους και το όνομα της αριστεράς, για να εξυπηρετήσει την πιο αντιλαϊκή πολιτική μετά το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο.

Ως συγκυβέρνηση αλλά και μετά, με κάθε ευκαιρία υπεραμυνόταν των επιλογών της και της συμμετοχής της στην κυβέρνηση, χωρίς την παραμικρή διάθεση αυτοκριτικής, παρά τα καταστροφικά αποτελέσματα που προκάλεσαν στην κοινωνία. Δεν έχανε την ευκαιρία να κατηγορεί το ΣΥΡΙΖΑ για λαϊκισμό και τις θέσεις του για ανέφικτες και καταστροφικές.

Με μια ΔΗΜΑΡ που μέχρι σήμερα όχι μόνο δεν έχει κάνει αυτοκριτική αλλά παραμένει αμετακίνητη στις θέσεις της, πού βρίσκεται το σημείο επαφής που μπορεί κάποιος να συζητήσει για συμμαχίες και να φιλοξενήσει στελέχη της στα ψηφοδέλτια μιας ριζοσπαστικής αριστεράς; Ποια είναι τα εχέγγυα για τη στάση τους, αν χρειαστεί η ρήξη και η σύγκρουση; Μήπως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η αποδεδειγμένη ευελιξία τους, βάλει σε ομηρία μια κυβέρνηση της αριστεράς και στραφεί εναντίον της; Ποια είναι τα σημεία που μπορείς να εμπιστευτείς οποιαδήποτε συμφωνία; Είναι δυνατόν να υπηρετήσουν κάτι που δεν πιστεύουν; Ποια είναι τα επιχειρήματα που μπορούν να αναγκάσουν το ΣΥΡΙΖΑ να ανοίξει τα ψηφοδέλτιά του, σε υποψηφιότητες που αντιστρατεύονται την πολιτική του και δεν έχουν κοινωνικό έρεισμα; Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ να λειτουργήσει ως σανίδα σωτηρίας για στελέχη που έχουν καταδικαστεί από το λαό για τις επιλογές τους; Δεν μας προβληματίζουν οι παλινωδίες των τελευταίων μηνών και η καθημερινή αλλαγή των πολιτικών τους θέσεων;

Ο κόσμος επιβραβεύει το ΣΥΡΙΖΑ, γιατί στο μυαλό του τον έχει έξω από το πολιτικό κάδρο, που όλους, τους εμφανίζει ίδιους. Επιλογές που προκαλούν την αντίθεση της πλειοψηφίας των μελών του, δεν έχουν συζητηθεί και αποφασιστεί στα όργανά του και είναι εκτός του εύρους των θέσεών του, δίνουν τη δυνατότητα στο κατεστημένο, να εμφανίζουν το ΣΥΡΙΖΑ σαν μία από τα ίδια , σπέρνοντας την αμφισβήτηση και την αμφιβολία στον κόσμο.

Φυσικά και πρέπει να ετοιμαζόμαστε για πολιτικές συμμαχίες, να συζητάμε για το είδος και το εύρος που θα έχουν και να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο. Άλλο όμως ο εσωκομματικός διάλογος και άλλο στην κρίσιμη πολιτική συγκυρία, που ο λαός συσπειρώνεται στο ΣΥΡΙΖΑ, η επικαιρότητα να υπερκαλύπτεται από διαρροές για συμμαχίες αμφιβόλου προέλευσης και ποιότητας . Μια τέτοια τακτική είναι λάθος και τους μόνους που εξυπηρετεί είναι αυτούς που σχεδίασαν και εφαρμόζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και θέλουν το ΣΥΡΙΖΑ με πιο στρογγυλεμένες θέσεις και ένα διαχειριστικό προφίλ, που δεν θα εγκυμονεί κινδύνους για τους ίδιους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ για να εφαρμόσει το ριζοσπαστικό του πρόγραμμα, αυτό που χρειάζεται είναι κοινωνικές συμμαχίες, αποφασισμένες να τον στηρίξουν, να δείξουν υπομονή και επιμονή, αν χρειαστεί η ρήξη και η σύγκρουση για να εξυπηρετηθούν οι λαϊκές ανάγκες. Στην τελική ευθεία ανατροπής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αυτό που μπορεί να ομογενοποιήσει, έστω και την τελευταία στιγμή, το λαό που θα στηρίξει το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ και μια κυβέρνηση της αριστεράς την επόμενη μέρα, είναι ο ξεκάθαρος, αδιαπραγμάτευτος, ταξικός, ριζοσπαστικός λόγος και η αποφασιστικότητά μας να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση και αντίδραση του οικονομικού κατεστημένου.

Κάθε άνθρωπος εκπαιδεύεται καθημερινά από αυτό που βιώνει και οι θέσεις, οι απόψεις και οι επιλογές του αλλάζουν. Ιδιαίτερα σήμερα οι συνειδήσεις του κόσμου επαναπροσδιορίζονται και κτίζονται κοινωνικές συμμαχίες με ταξικό πρόσημο, με ανθρώπους που έχουν απορρίψει το παρελθόν και δεν θέλουν να το βρουν μπροστά τους, αλλά προσδοκούν σε μια αριστερή πολιτική απαλλαγμένη από πρόσωπα που έχουν ταυτιστεί με αντιλαϊκές πολιτικές. Αυτός είναι ο κόσμος, που έχει αηδιάσει από τις φθαρμένες πολιτικές του παρελθόντος, που μπορεί και ο ίδιος να ήταν ένα γρανάζι εκείνης της κατάστασης. Αυτός ο κόσμος θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, θα στηρίξει μια κυβέρνηση της αριστεράς, ανιδιοτελώς, αλλά με κριτική ματιά σε τακτικές και μεθόδους του παρελθόντος. Από αυτό τον κόσμο δεν περισσεύει κανείς, απ’ όπου και αν προέρχεται.

Τα στελέχη όμως της ΔΗΜΑΡ και των άλλων δυνάμεων που ο λαός έχει απορρίψει, αν μετάνιωσαν για τις επιλογές τους, μπορούν δημόσια να το πουν και να στηρίξουν το ΣΥΡΙΖΑ, όπως τα υπόλοιπα μέλη των Ο.Μ., στην προεκλογική περίοδο, αρνούμενοι τη συμμετοχή τους στα ψηφοδέλτια ως ένδειξη της ανιδιοτέλειάς τους.

Όσοι από θέσεις ευθύνης ασπάστηκαν και εφάρμοσαν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, ξεπούλησαν τη χώρα μας και παρέδωσαν το λαό για εκμετάλλευση στα κυρίαρχα οικονομικά συμφέροντα, δεν μπορούν και πάλι από θέσεις ευθύνης να παλέψουν μαζί του για την ανατροπή.

*Ο Τάσος Μαυρόπουλος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, συντονιστής του Τμήματος Σωμάτων Ασφαλείας

ΠΗΓΗ: iskra.gr

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Εκλογές, λοιπόν! Αυτό αποφάσισε η Βουλή. Αρνήθηκε να δώσει ουσιαστικά «ψήφο εμπιστοσύνης» 180 βουλευτών στην κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου για να της παρατείνει τον πολιτικό βίο επί ακόμη ενάμιση χρόνο. Παρόλο που αυτή η Βουλή βρίσκεται σε πλήρη δυσαρμονία με τη λαϊκή βούληση, συνειδητοποίησε φαίνεται ότι είναι καλύτερο για την ίδια να διαλυθεί και να δώσει τη θέση της σε μια νεοεκλεγμένη. Ποιος ξέρει, ίσως και να λειτούργησε το ένστικτο αυτοσυντήρησης του συστήματος, το οποίο σίγουρα δεν κινητοποιήθηκε για να δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα υπέρ των Σαμαρά - Βενιζέλου. Ο πρωθυπουργός ισχυρίστηκε φυσικά ότι η ΝΔ θα κερδίσει τις εκλογές, αλλά αυτήν τη στιγμή μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να εκληφθεί ένας τέτοιος ισχυρισμός.

Στο διάστημα των τεσσάρων εβδομάδων που μεσολαβούν έως τις εκλογές, μπορεί φυσικά να αλλάξει το πολιτικό κλίμα, το οποίο σήμερα ευνοεί συντριπτικά τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για την ώρα φαίνεται αδύνατον να βγει η ΝΔ πρώτο κόμμα. Πέραν των δημοσκοπήσεων, φταίει και ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς. Αν όντως πιστεύει ότι η ΝΔ θα αναδειχθεί πρώτο κόμμα, τότε ήταν λάθος του που όλο το προηγούμενο διάστημα χαρακτήριζε τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές «εθνική καταστροφή» και «εθνική περιπέτεια». Γιατί θα ήταν «εθνική καταστροφή» οι εκλογές, αφού θα τις κερδίσει η ΝΔ; Αυτός ο χαρακτηρισμός είναι παράλογος! Αφού πρωθυπουργός είναι ο Αντώνης Σαμαράς, πρωθυπουργός της υπηρεσιακής κυβέρνησης που θα διενεργήσει τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές θα είναι ο Αντώνης Σαμαράς και στη συνέχεια και πάλι πρωθυπουργός θα είναι ο Αντώνης Σαμαράς βάσει της βεβαιότητας ότι νικητής των εκλογών θα είναι η ΝΔ, πού ακριβώς βρίσκεται η... «εθνική καταστροφή» των εκλογών αυτών; Είναι εξόφθαλμο ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά με τον συλλογισμό του πρωθυπουργού! Να χαρακτηρίσει π.χ. «άσκοπη ενόχληση» τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, το καταλαβαίνουμε.

Να χαρακτηρίζει, όμως, τις εκλογές «εθνική καταστροφή» όταν αυτός κυβερνούσε, αυτός κυβερνά και αυτός θα συνεχίσει να κυβερνά, όπως μας διαβεβαιώνει μέσω της ακράδαντης πίστης του στη νίκη της ΝΔ, σημαίνει ότι μας κοροϊδεύει αναφορικά με το τι θα γίνει στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου! Είναι προφανές ότι κανένας πολιτικός ηγέτης δεν ομολογεί την ήττα του κόμματός του πριν από μία εκλογική αναμέτρηση. Λογικό είναι να μην το κάνει φυσικά ούτε ο Αντώνης Σαμαράς και σε αυτό δεν μπορούμε να τον κατηγορήσουμε. Από εκεί και πέρα, όμως, είναι εξαιρετικά πιθανή, στα όρια της βεβαιότητας, η εκλογική ήττα της ΝΔ και η κατάληψη της πρώτης θέσης από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Και μόνο το γεγονός, άλλωστε, ότι η ΝΔ οδεύει προς τις βουλευτικές εκλογές, έχοντας υποστεί μια συντριπτική κοινοβουλευτική ήττα στις ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, συνιστά ισχυρότατο μειονέκτημα που προδιαγράφει σχεδόν την ήττα της και στις βουλευτικές εκλογές! Ποιος εμπιστεύεται μια κυβέρνηση που μεταξύ δεύτερης και τρίτης και «φαρμακερής» ψηφοφορίας στη Βουλή για Πρόεδρο της Δημοκρατίας δεν κατορθώνει να συσπειρώσει, να προσελκύσει πολιτικά ή να δελεάσει με πολιτικά αξιώματα έστω και έναν, έναν μόνο, επιπλέον βουλευτή; Με πολιτικούς όρους το 168 από το 180 απέχει κυριολεκτικά έτη φωτός! Είναι η πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας που μια κυβέρνηση αποτυγχάνει να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας! Και για να μην πάμε στη δεκαετία του 1930, τα τελευταία σαράντα χρόνια, μετά την εκδίωξη της ξενόφερτης μοναρχίας με το δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974, όλες οι κυβερνήσεις κατόρθωσαν με το ζόρι ή με άνεση να επιβάλουν όποιον ήθελαν στη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Πρώτη φορά κυβέρνηση αποτυγχάνει να τοποθετήσει τον εκλεκτό της ως Πρόεδρο και ως εκ τούτου οδηγείται η χώρα σε εκλογές! Επιπροσθέτως, αυτήν τη φορά δεν έχουμε τη ΝΔ ή το ΠΑΣΟΚ που επιβάλλουν τον άνθρωπό τους, αλλά έχουμε τη συγκυβέρνηση και ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, η οποία αποτυγχάνει πανηγυρικά να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας!

Πρόκειται για πολύ σοβαρότερο γεγονός, το οποίο προοιωνίζεται πολύ βαθύτερες πολιτικές αλλαγές από όσες φαντάζεται κανείς. Το γράφουμε και το ξαναγράφουμε, αλλά πιστεύουμε ότι το νόημα αυτών των εκλογών που θα γίνουν στις 25 Ιανουαρίου είναι ότι θα καταλύσουν οριστικά και αμετάκλητα τους κομματικούς συσχετισμούς δυνάμεων που έφερε η Μεταπολίτευση του 1974. Το Μνημόνιο διέλυσε εντελώς όχι απλώς το ΠΑΣΟΚ, αλλά απειλεί να στείλει στα Τάρταρα και τη ΝΔ, η οποία κατά τον Αντώνη Σαμαρά σίγουρα θα κερδίσει τις εκλογές!

ΠΗΓΗ: "ΕΘΝΟΣ"