Σήμερα: 28/03/2024
Παρασκευή, 02 Οκτωβρίου 2020 11:53

Ο Τραμπ, η «λευκή αντίδραση», ο μπαμπούλας του φασισμού και η πραγματική ακροδεξιά απειλή

Γράφτηκε από τον

xtrump_3.jpg

Πάνος Πέτρου

Σε ένα παιχνίδι αμερικάνικου φούτμπολ (NFL), οι παίκτες των Κάνσας Σίτι Τσιφς και των Χιούστον Τέξανς, πιάστηκαν μπράτσο με μπράτσο και παρέμειναν για ένα λεπτό σιωπηλοί, «στο όνομα της ενότητας». Ήταν η πλέον «άχρωμη» ενέργεια, «όπως ακριβώς την ονειρεύεται το [σσ. βαθιά συντηρητικό] NFL», έγραψε ένας Αμερικανός αθλητικός συντάκτης. Και το κοινό… ξέσπασε σε άγριες αποδοκιμασίες.

Ο Barry Petchesky έγρα­ψε στο Defector την ουσία του πράγ­μα­τος, που προ­ε­κτεί­νε­ται σε όλη τη συ­ζή­τη­ση για τις μορ­φές πάλης με τις οποί­ες τάχα «χά­νουν το δίκιο τους» οι δια­δη­λω­τές: 

«Έχου­με εδώ τους παί­κτες να συ­μπε­ρι­φέ­ρο­νται ακρι­βώς όπως λένε ότι τους ζη­τά­νε οι ρα­τσι­στές: Να είναι ει­ρη­νι­κοί, να δεί­χνουν σε­βα­σμό, να μην κα­τη­γο­ρούν τί­πο­τα και κα­νέ­ναν. Και απο­δο­κι­μά­στη­καν! Γιατί αυ­τούς τους αν­θρώ­πους δεν τους νοιά­ζει και ποτέ δεν τους ένοια­ξε ο τρό­πος με τον οποίο δια­μαρ­τύ­ρο­νται οι άν­θρω­ποι. Παρά μόνο το ότι δια­μαρ­τύ­ρο­νται».  

Η «λευκή αντί­δρα­ση» και οι προ­ο­πτι­κές του Τραμπ

Αυτό το πε­ρι­στα­τι­κό απο­τυ­πώ­νει την πό­λω­ση πάνω στην οποία επι­χει­ρεί ο Τραμπ να χτί­σει τις προ­ο­πτι­κές επα­νε­κλο­γής του. Τον πε­ρα­σμέ­νο Ιούνη, στην κο­ρύ­φω­ση της αντι­ρα­τσι­στι­κής-αντι­κα­τα­σταλ­τι­κής εξέ­γερ­σης, εί­χα­με επι­ση­μά­νει ότι το σο­βα­ρό­τε­ρο πρό­βλη­μά του ήταν η απο­συ­σπεί­ρω­ση των οπα­δών του, λόγω της αδυ­να­μί­ας του να αντι­με­τω­πί­σει τις δια­δη­λώ­σεις. Και συ­μπλη­ρώ­να­με ότι αν κα­τα­φέ­ρει να ορ­γα­νώ­σει μια πο­λι­τι­κή «αντιε­ξέ­γερ­σης», μπο­ρεί να βελ­τιώ­σει τις προ­ο­πτι­κές του. 

Τους μήνες που με­σο­λά­βη­σαν αυτή η στρα­τη­γι­κή ενερ­γο­ποι­ή­θη­κε κι απέ­δω­σε πι­κρούς καρ­πούς -με τις απο­δο­κι­μα­σί­ες στο γή­πε­δο του Κάν­σας να είναι η θλι­βε­ρή κο­ρυ­φή του πα­γό­βου­νου. Η πα­ρα­τε­τα­μέ­νη σύ­γκρου­ση στο Πόρ­τλαντ, όπου η Ουά­σινγ­κτον έστει­λε ει­δι­κές ομο­σπον­δια­κές δυ­νά­μεις να δρά­σουν ως πα­ρα­στρα­τιω­τι­κές συμ­μο­ρί­ες για να πα­ρα­κάμ­ψει τους «δι­σταγ­μούς» ή την «ανι­κα­νό­τη­τα» των το­πι­κών αστυ­νο­μι­κών αρχών ήταν η πρώτη ρε­λάνς του Τραμπ, μετά την άρ­νη­ση του στρα­τού να παί­ξει έναν τέ­τοιο ρόλο. Τα γε­γο­νό­τα στην Κε­νό­σα του Ου­ϊ­σκόν­σιν, όπου ενά­ντια στους δια­δη­λω­τές πα­ρου­σιά­στη­καν οι «ένο­πλες πε­ρι­φρου­ρή­σεις ιδιο­κτη­σιών» (με απο­τέ­λε­σμα 2 δο­λο­φο­νη­μέ­νους) ήταν ένα ακόμα βήμα -και επί­σης κο­ρυ­φή ενός πα­γό­βου­νου ενερ­γο­ποί­η­σης των ακρο­δε­ξιών σε μια σειρά πό­λεις, είτε «στο πλευ­ρό των ηρω­ι­κών αστυ­νο­μι­κών μας», είτε «προς υπε­ρά­σπι­ση των αγαλ­μά­των μας», είτε «για προ­στα­σία των πε­ριου­σιών μας». Η άλ­λο­τε έμ­με­ση κι άλ­λο­τε ανοι­χτή ρη­το­ρι­κή στή­ρι­ξη του Τραμπ σε αυτήν την δρα­στη­ριο­ποί­η­ση δη­μιουρ­γεί κλίμα ότι «ο Πρό­ε­δρος ση­κώ­νει το γάντι». Σε αυτό το κλίμα, οι αστυ­νο­μι­κοί αι­σθά­νο­νται και πάλι ότι «έχουν τον άν­θρω­πό τους» στο Λευκό Οίκο, εκ­δί­δουν ανα­κοι­νώ­σεις στή­ρι­ξης του Τραμπ και δια­μορ­φώ­νουν κι αυτοί το σχε­τι­κό κλίμα στο συ­ντη­ρη­τι­κό κοινό του «Blue Lives Matter». 

Η «λευκή αντί­δρα­ση» (στο κρά­τος, στο δρόμο και στην κάλπη) είναι ένα βαθύ κι επα­να­λαμ­βα­νό­με­νο στην αμε­ρι­κα­νι­κή ιστο­ρία φαι­νό­με­νο. Σε επί­πε­δο δρό­μου, η Κου Κλουξ Κλαν πα­ρα­δο­σια­κά επα­νεμ­φα­νι­ζό­ταν μα­ζι­κά κάθε φορά που το μαύρο κί­νη­μα διεκ­δι­κού­σε/κα­τα­κτού­σε νίκες και ορα­τό­τη­τα. Σε επί­πε­δο κάλ­πης, αξί­ζει να θυ­μό­μα­στε την εκλο­γι­κή νίκη του Ρί­τσαρντ Νίξον. Αυτός ο βαθιά συ­ντη­ρη­τι­κός, οπα­δός του «Νόμου και της Τάξης» και ει­ση­γη­τής της «νό­τιας στρα­τη­γι­κής» (χάι­δε­μα ρα­τσι­στι­κών ανα­κλα­στι­κών κα­τοί­κων του Νότου), κέρ­δι­σε τις εκλο­γές του… ρι­ζο­σπα­στι­κού 1968, στο φόντο της κο­ρύ­φω­σης του αντι­πο­λε­μι­κού κι­νή­μα­τος για το Βιετ­νάμ, της εμ­φά­νι­σης της «Μαύ­ρης Δύ­να­μης» και των μα­ζι­κών εξε­γέρ­σε­ων σε δε­κά­δες πό­λεις στο φόντο της δο­λο­φο­νί­ας του Μάρ­τιν Λού­θερ Κινγκ λί­γους μήνες πριν. 

Από τότε έχουν αλ­λά­ξει πολλά -σε συ­νει­δή­σεις και σε δη­μο­γρα­φία- που δυ­σκο­λεύ­ουν πολύ τις προ­ο­πτι­κές επι­τυ­χούς αντι­γρα­φής αυτής της στρα­τη­γι­κής στο σή­με­ρα, αλλά πά­ντο­τε στην ιστο­ρία μια ενερ­γο­ποι­η­μέ­νη κοι­νω­νι­κή μειο­ψη­φία μπο­ρεί να με­τα­τρα­πεί σε εκλο­γι­κή πλειο­ψη­φία. Πόσο μάλ­λον όταν το αμε­ρι­κα­νι­κό εκλο­γι­κό σύ­στη­μα επι­τρέ­πει και σε μια εκλο­γι­κή μειο­ψη­φία να ανα­δεί­ξει κυ­βέρ­νη­ση (ο Τραμπ ητ­τή­θη­κε κατά εκα­τομ­μύ­ρια ψή­φους και το 2016, αλλά κέρ­δι­σε την εκλο­γή). Σε αυτό το σε­νά­ριο έχει επεν­δύ­σει ο Τραμπ, που δεν επι­χει­ρεί καν να διευ­ρύ­νει τη στα­θε­ρή του «βάση», αλλά έχει αφο­σιω­θεί στην ενερ­γο­ποί­η­σή της.  

Φα­σι­στι­κή απει­λή;

Σε αυτό το φόντο, γί­νε­ται με­γά­λη συ­ζή­τη­ση για τον «φα­σι­σμό» στις ΗΠΑ που υπο­τί­θε­ται ότι εκ­φρά­ζει η απει­λή επα­νε­κλο­γής του Τραμπ. Στο συ­νέ­δριο των Δη­μο­κρα­τι­κών η δια­πί­στω­ση ήταν ομό­φω­νη: από τον Μπα­ράκ Ομπά­μα ως την Αλε­ξά­ντρα Οκά­σιο-Κορ­τέζ, όλες οι το­πο­θε­τή­σεις ισχυ­ρί­στη­καν ότι στην κάλπη του Νο­έμ­βρη παί­ζε­ται «η τε­λευ­ταία ευ­και­ρία να σώ­σου­με τη δη­μο­κρα­τία». Κά­ποιοι θυ­μό­μα­στε  ανά­λο­γα επι­χει­ρή­μα­τα γύρω από την απει­λή επα­νε­κλο­γής του Τζορτζ Μπους Τζού­νιορ, με τις ίδιες σχε­δόν λέ­ξεις: Νε­ο­φα­σι­σμός, θα­νά­σι­μη απει­λή για τη δη­μο­κρα­τία, με­γα­λο­μα­νής που δεν θα εγκα­τα­λεί­ψει την εξου­σία ποτέ ει­ρη­νι­κά κ.ο.κ. Από τον βε­τε­ρά­νο σο­σια­λι­στή Χαλ Ντρά­περ, μα­θαί­νου­με ότι το μο­τί­βο είναι πολύ πα­λιό­τε­ρο. Στο εμ­βλη­μα­τι­κό κεί­με­νό του ενά­ντια στη λο­γι­κή του «μι­κρό­τε­ρου κακού», ανέ­φε­ρε ότι η προ­ε­κλο­γι­κή κραυ­γή των Δη­μο­κρα­τι­κών πως «έρ­χο­νται οι φα­σί­στες!» είχε προϊ­στο­ρία δύο δε­κα­ε­τιών –από το 1967 ακόμα, όταν έγρα­φε αυτό το κεί­με­νο. 

Υπάρ­χει βέ­βαια και η ιστο­ρία του βο­σκού που φώ­να­ζε κάθε βράδυ «λύκος!» για να κάνει πλάκα στους συ­χω­ρια­νούς του κι όταν ήρθε όντως ο λύκος κα­νέ­νας δεν τον πί­στε­ψε. Για τη ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά, είναι ση­μα­ντι­κό να απο­φύ­γει το λάθος του βο­σκού της ιστο­ρί­ας, αλλά είναι κρί­σι­μο και να μην δεί­ξει την αδια­φο­ρία των συ­χω­ρια­νών τη λάθος στιγ­μή. Η συ­γκε­κρι­μέ­νη ανά­λυ­ση της συ­γκε­κρι­μέ­νης κα­τά­στα­σης είναι πάντα ανα­γκαία. 

Κατά τη γνώμη μου ο Τραμπ είναι πε­ρισ­σό­τε­ρο «Μπερ­λου­σκό­νι» και λι­γό­τε­ρο «Μπολ­σο­νά­ρο», αλλά αυτή η συ­ζή­τη­ση ξε­περ­νά τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά του Τραμπ κι αφορά πο­λι­τι­κά σχέ­δια. Και αυτήν τη στιγ­μή, δεν υπάρ­χει νε­ο­φα­σι­στι­κό σχέ­διο εν εξε­λί­ξει στις ΗΠΑ. Η υπαρ­κτή μορφή δια­κυ­βέρ­νη­σης πα­ρα­μέ­νει η «βέλ­τι­στη» στα μυαλά της άρ­χου­σας τάξης, όσον αφορά την προ­ά­σπι­ση των συμ­φε­ρό­ντων της και την κα­πι­τα­λι­στι­κή συσ­σώ­ρευ­ση. Το παι­χνί­δι του Τραμπ με τα «δί­κτυα» της ακρο­δε­ξιάς είναι ανη­συ­χη­τι­κό, αλλά πρό­κει­ται πε­ρισ­σό­τε­ρο για έναν κυ­νι­κό υπο­λο­γι­σμό που δεν μπο­ρεί να υπο­κα­τα­στή­σει τα «προ­α­παι­τού­με­να» φα­σι­στι­κού κι­νή­μα­τος, ορ­γα­νω­μέ­νου κόμ­μα­τος και μιας αστι­κής τάξης πρό­θυ­μης να το στη­ρί­ξει ή ανε­χτεί για αλ­λα­γή πο­λι­τεύ­μα­τος με συ­ντρι­βή των ερ­γα­τι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων και εξο­λό­θρευ­ση κάθε δη­μο­κρα­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης. Η σχέση Τραμπ-ακρο­δε­ξιάς, θυ­μί­ζει πε­ρισ­σό­τε­ρο την εκλο­γι­κή άνοδο του Νίξον πα­ράλ­λη­λα με την μα­ζι­κή ενερ­γο­ποί­η­ση της Κου Κλουξ Κλαν.  

Ο κίν­δυ­νος της ακρο­δε­ξιάς

Όλα αυτά αξί­ζει να τα συ­γκρα­τού­με. Για λό­γους γε­νι­κό­τε­ρης ακρί­βειας (η ευ­κο­λία της «φα­σι­στι­κής» τα­μπέ­λας σε κάθε αντι­δρα­στι­κή απει­λή δεν υπήρ­ξε ποτέ καλός σύμ­βου­λος) αλλά και για ιδιαί­τε­ρους αμε­ρι­κα­νι­κούς λό­γους (που αφο­ρούν το επί­δι­κο αυτών των εκλο­γών και την προ­ε­κλο­γι­κή δη­μα­γω­γία για να βγει ο Μπάι­ντεν). Αλλά δεν ση­μαί­νουν κα­νέ­να απο­λύ­τως εφη­συ­χα­σμό. 

Όσον αφορά τις προ­θέ­σεις του Τραμπ, σύ­ντρο­φοι που είναι απο­λύ­τως επι­κρι­τι­κοί στη θε­ω­ρία της «φα­σι­στι­κής απει­λής», δεν απο­κλεί­ουν το εν­δε­χό­με­νο μιας πε­ριό­δου με­τε­κλο­γι­κής έντα­σης (σε δι­κα­στι­κές αί­θου­σες αλλά και στους δρό­μους) με προ­σπά­θειες του αντι­δρα­στι­κού τρα­μπού­κου να αμ­φι­σβη­τή­σει το απο­τέ­λε­σμα αν δεν του αρέ­σει. 

Όσον αφορά τις προ­ο­πτι­κές της κοι­νω­νι­κής-πο­λι­τι­κής-πα­ρα­στρα­τιω­τι­κής ακρο­δε­ξιάς, αυτές πα­ρα­μέ­νουν ένας κρί­σι­μος κι επι­κίν­δυ­νος πα­ρά­γο­ντας με τον οποίο έχουν να ανα­με­τρη­θούν τα κι­νή­μα­τα στις ΗΠΑ. Κι εδώ η αμε­ρι­κα­νι­κή προϊ­στο­ρία είναι χρή­σι­μη. Η ανά­πτυ­ξη της Κλαν και το «φλερτ» των Ρε­που­μπλι­κά­νων με τις ιδέες και τους οπα­δούς της, δεν σή­μαι­νε «απει­λή φα­σι­σμού στις ΗΠΑ». Ήταν όμως μια πολύ επι­κίν­δυ­νη απει­λή (θα­νά­σι­μη για κά­ποιους-ες), που έπρε­πε να πά­ρουν πολύ σο­βα­ρά υπόψη στην κί­νη­σή τους οι αγω­νι­στές-στριες (και τα υπο­ψή­φια θύ­μα­τα της Κλαν). Με αντί­στοι­χα ζη­τή­μα­τα βρί­σκε­ται αντι­μέ­τω­πο το κί­νη­μα στις ΗΠΑ και σή­με­ρα -και μά­λι­στα στο φόντο μιας πα­ρα­τε­τα­μέ­νης σκλη­ρής οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης που ανοί­γει όλα τα εν­δε­χό­με­να. Η ακρο­δε­ξιά είναι κι­νη­το­ποι­η­μέ­νη, απο­θρα­συ­μέ­νη κι ένο­πλη… 

Εκλο­γές

Με δε­δο­μέ­νη τη «στο­χευ­μέ­να μειο­ψη­φι­κή» στρα­τη­γι­κή των Ρε­που­μπλι­κά­νων, το εκλο­γι­κό απο­τέ­λε­σμα θα κρι­θεί από το αν θα φτά­σει ως την κάλπη η κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία που εδώ και χρό­νια προσ­δο­κά το Νο­έμ­βρη του 2020 ως τη στιγ­μή που θα «απαλ­λα­γεί από τον Τραμπ» (ένα άλλο ζή­τη­μα που θα μας απα­σχο­λή­σει σε επό­με­νο άρθρο). Αλλά αυτό δεν θα παί­ξει τον κα­θο­ρι­στι­κό ρόλο στο κοι­νω­νι­κό πεδίο. 

Η ακρο­δε­ξιά θα προ­σαρ­μό­σει τις τα­κτι­κές και τη ρη­το­ρι­κή της («πλειο­δο­τι­κή συ­μπο­λί­τευ­ση» ή «μα­χη­τι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση») ανά­λο­γα το ποιος βρί­σκε­ται στο Λευκό Οίκο, αλλά θα πα­ρα­μεί­νει ως σο­βα­ρή απει­λή ανε­ξάρ­τη­τα από την έκ­βα­ση. Για την πάλη ενά­ντια σε αυτήν την απει­λή θα έχουν να κά­νουν πολλά (και κά­νουν ήδη) οι σύ­ντρο­φοι και οι συ­ντρό­φισ­σές μας στην άλλη πλευ­ρά του Ατλα­ντι­κού, που αρ­νού­νται (και ορθά) να στη­ρί­ξουν τον Μπάι­ντεν. Αντί­θε­τα, αξί­ζει να ανα­φερ­θεί ότι στε­λέ­χη των Δη­μο­κρα­τι­κών που φω­νά­ζουν ότι «κα­τα­λύ­ε­ται η δη­μο­κρα­τία», απέ­χουν από τα κα­θή­κο­ντα που θα αντι­στοι­χού­σαν πραγ­μα­τι­κά σε μια τέ­τοια συν­θή­κη…

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά

ΠΗΓΗ: rproject.gr

  • Τελευταια
  • Δημοφιλή