Σήμερα: 29/03/2024
Παρασκευή, 23 Σεπτεμβρίου 2022 11:34

Χιλή: Ήττα του αριστερού κυβερνητισμού και της ταξικής συμφιλίωσης

Γράφτηκε από τον

boric-750x512.jpg

Παναγιώτης Ξοπλίδης’

Απογοητεύει συνολικά η «αριστερή παλίρροια» στη Λατινική Αμερική

Η συντριπτική απόρριψη του προτεινόμενου συντάγματος σημαίνει ότι παραμένει σε ισχύ εκείνο που εφαρμόστηκε την εποχή της δικτατορίας του Πινοτσέτ, ενώ οι καταπιασμένοι, συμπεριλαμβανομένων των ιθαγενών Μαπούτσε, προσπαθούν ακόμη να συνειδητοποιήσουν πώς χάθηκε η ευκαιρία που γέννησε η μεγαλειώδης εξέγερση του 2019 και να καταλάβουν εάν το ρήγμα που προκλήθηκε τότε έχει κλείσει.

Η απόρριψη της πρότασης της Συντακτικής Συνέλευσης για αλλαγή του πινοτσετικού συντάγματος στη Χιλή ολοκλήρωσε μια προδιαγεγραμμένη πορεία κατευνασμού και ενσωμάτωσης της λαϊκής εξέγερσης του 2019. Με τη μεγαλύτερη ιστορικά συμμετοχή (85,81%), λόγω της υποχρεωτικότητας που δεν ισχύει στις υπόλοιπες εκλογές, η απόρριψη του νέου συντάγματος επικράτησε με ευρεία διαφορά (61,86% έναντι 38,14%). Σημειώνεται πως ο νυν πρόεδρος Γκαμπριέλ Μπόριτς είχε κάνει συμφωνία με τον προκάτοχό του Σεμπαστιάν Πινιέρα, ενώ ακόμα ήταν σε εξέλιξη οι μεγάλες διαδηλώσεις, για την εκκίνηση μιας παρατεταμένης διαδικασίας διαδοχικών εκλογών. Με ενδιάμεσους σταθμούς τη «Συμφωνία για την Ειρήνη και το Νέο Σύνταγμα», την εκλογή των μελών της Συντακτικής Συνέλευσης (με σαρωτική νίκη των «εκπροσώπων των κινημάτων», αλλά με ποσοστό συμμετοχής μόλις 41,51%) και με τη νίκη του Μπόριτς στις προεδρικές εκλογές, φαίνονταν ότι είχε ανοίξει ο δρόμος τουλάχιστον για να μπει τέλος στο σύνταγμα της εποχής Πινοτσέτ. Αυτό που δεν τόλμησε να αλλάξει καμιά από τις «κεντροαριστερές» κυβερνήσεις των προηγούμενων 30 χρόνων, που είχαν τη συμμετοχή και στήριξη του ιστορικού ΚΚ Χιλής.

 

Ο Μπόριτς προβλήθηκε ως η υπέρβαση των «παρωχημένων» πολιτικών σχηματισμών, ήταν ο «υποψήφιος των κινημάτων» που επικράτησε στο εσωτερικό του «πόλου της αξιοπρέπειας» έναντι του υποψηφίου του ΚΚ ως το «παιδί-θαύμα» της Προοδευτικής Διεθνούς. Την ίδια στιγμή, ως ηγέτης της αντιπολίτευσης, είχε υπογράψει συμφωνία που προέβλεπε την αμνηστία των πολιτικών υπευθύνων της αιματηρής καταστολής της εξέγερσης ενώ ως πρόεδρος πλέον, εξακολουθεί να κρατά στη φυλακή δεκάδες πολιτικούς κρατούμενους, συλληφθέντες στις μέρες της εξέγερσης και μέλη της φυλής των Μαπούτσε που αντιστέκονται στην απαλλοτρίωση της γης τους από τις εταιρίες εξορύξεων. Έτσι, η Συντακτική Συνέλευση στα χέρια μιας αστικής κυβέρνησης που δεν έχει προχωρήσει ούτε στο ελάχιστο κάποιο από τα λαϊκά αιτήματα της εξέγερσης (ακύρωση της ιδιωτικής ασφάλισης, δωρεάν πανεπιστημιακή εκπαίδευση, κρατικό πανεπιστήμιο κ.α.) αποδεικνύεται ο Δούρειος Ίππος για να διατηρήσουν ακλόνητες την κυριαρχία τους το χιλιανό κεφάλαιο, οι πολυεθνικές εταιρίες και οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Οι απολογητές της ήττας ψελλίζουν δικαιολογίες αναφορικά με την εκστρατεία ψευδών ειδήσεων και παραπληροφόρησης, μιλούν για αλαζονεία κάποιων μελών της Συντακτικής Συνέλευσης (προερχόμενων από τα κοινωνικά κινήματα), για την πολυγλωσσία των πολιτικών που στήριζαν την έγκριση. Ο ίδιος ο Μπόριτς προχώρησε σε ανασχηματισμό της κυβέρνησής του με τοποθέτηση υπουργών προερχόμενων από την παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία, λέγοντας ότι «έλαβε το μήνυμα της λαϊκής ετυμηγορίας» και θα προχωρήσει σε νέο σχέδιο συντάγματος που θα «ενώσει όλους τους Χιλιανούς». Για να δώσει το σύνθημα, προχώρησε τις επόμενες μέρες στην άγρια καταστολή διαδηλώσεων φοιτητών και μαθητών αλλά ακόμα και στην εισβολή της αστυνομίας, κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων μνήμης στην επέτειο της 11ης Σεπτέμβρη, μέσα στο νεκροταφείο του Σαντιάγκο όπου είναι θαμμένα πολλά θύματα της χούντας.
Η διατήρηση του πινοτσετικού συντάγματος με τη «σφραγίδα» της λαϊκής βούλησης δεν είναι απλά μια ήττα της λεγόμενης «ροζ παλίρροιας» της Λατινικής Αμερικής — άλλωστε, ο Μπόριτς είχε φροντίσει να κρατήσει αποστάσεις από άλλους ηγέτες της, εντασσόμενος πλήρως στο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο των ΗΠΑ. Παρά τη νίκη του Πέτρο στην Κολομβία και την αναμενόμενη επικράτηση του Λούλα στη Βραζιλία, η «παλίρροια» έχει χάσει τη δυναμική της. Στο Μεξικό, ο Ομπραδόρ κράτησε τη χώρα στη Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου, όπου τα μονοπώλια των ΗΠΑ πραγματώνουν τα υπερκέρδη τους, ενώ παίζει αποτελεσματικά τον ρόλο του χωροφύλακα απέναντι στους μετανάστες της Κεντρικής Αμερικής. Στο Περού, ο Πέδρο Καστίγιο διόρισε εκπροσώπους του νεοφιλελεύθερου χρηματοπιστωτικού συστήματος στις θέσεις του διευθυντή της κεντρικής τράπεζας και του υπουργού Οικονομίας. Η περονιστική κυβέρνηση του Αλμπέρτο Φερνάντες στην Αργεντινή υπέγραψε συμφωνία με το ΔΝΤ με την υποστήριξη ολόκληρης της αστικής τάξης και των κομμάτων της. Ο Λούλα έκανε περιοδεία στις ευρωπαϊκές καπιταλιστικές μητροπόλεις, όπου έγινε δεκτός ως ο επόμενος πρόεδρος, ενώ επέλεξε ως υποψήφιο αντιπρόεδρό του έναν δεξιό πολιτικό ο οποίος είχε διευκολύνει το πραξικόπημα που ανέτρεψε την προηγούμενη πρόεδρο –και διαδοχό του– Ντίλμα Ρούσεφ.

Ο Μπόριτς εξέφρασε το ρεύμα του «προοδευτισμού» και στάθηκε εξαρχής εχθρικά απέναντι στα αιτήματα για ριζική κοινωνική και πολιτική αλλαγή

Όμως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Χιλή δεν είναι μόνο ήττα του «αριστερού κυβερνητισμού» και της ταξικής συμφιλίωσης των «λαϊκών μετώπων». Ο Μπόριτς ήταν εκφραστής ενός νέου ρεύματος, του λεγόμενου «προοδευτισμού» και η διαδικασία της συντακτικής συνέλευσης προβλήθηκε ακόμα και από φωνές του αυτόνομου χώρου ως υπέρβαση του κοινοβουλευτισμού μέσα από την «άμεση δημοκρατία των κινημάτων». Το προτεινόμενο σύνταγμα προέβλεπε την ανακήρυξη της Χιλής ως «πολυφυλετικής χώρας», ενώ την ίδια στιγμή ο κυβερνητικός στρατός έκανε επιχειρήσεις κατά των Μαπούτσε. Περιείχε διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνες με τις θέσεις του περιβαλλοντικού κινήματος και των οικοσοσιαλιστών ακτιβιστών, οι οποίοι όμως έχουν ξαφνικά σιωπήσει σε συνθήκες επαναφοράς του άνθρακα και της πυρηνικής ενέργειας. Το οικολογικό κίνημα στη Χιλή –και όχι μόνο– αντί να αντιταχθεί στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, έχει πλήρως αναδιπλωθεί στο στρατόπεδο του ΝΑΤΟ. Το απορριφθέν σύνταγμα είχε επίσης προοδευτικές διατάξεις για τα δικαιώματα των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, ωστόσο η κατοχύρωση αυτών φάνηκε ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί απλά στο πλαίσιο των ατομικών δικαιωμάτων σε μια εποχή που ο καπιταλισμός εντείνει την υπερεκμετάλλευσή τους, χρησιμοποιώντας τον ακραίο σκοταδισμό.

Η ήττα αυτής της διαδικασίας είναι στρατηγική και αποτυπώνει το αδιέξοδο της «Αριστεράς» και των επιμέρους κινημάτων που έχουν πλήρως αποκοπεί από την ταξική πάλη και το κοινωνικό ζήτημα. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, αντί να ανοίγει μια απαραίτητη συζήτηση, κρύβεται κάτω από το χαλάκι, καθώς γίνεται φανερό ότι η απουσία ενός προτάγματος κοινωνικής απελευθέρωσης οδηγεί ακόμα και μεγάλες λαϊκές εξεγέρσεις στην ενσωμάτωση.

ΠΗΓΗ: prin.gr

  • Τελευταια
  • Δημοφιλή