Μπροστά στην αποφασιστικότητα του Ντόναλντ Τραμπ να εφαρμόσει τον επιθετικό οικονομικό προστατευτισμό του, ιδιαίτερα μετά το μήνυμά του στο Νταβός -το ευρωπαϊκό περιβάλλον, με τους συνήθεις ρυθμούς της ηγεσίας του και τις εσωτερικές διαφοροποιήσεις και συμμαχίες των μελών του, μοιάζει να συνέρχεται από τον «δογματικό της ύπνο».

Τo μήνυμα του Τραμπ, με το οποίο επικυρώνεται πλέον η σύνδεση της πολιτικής -κι όχι μόνον της οικονομικής- των ΗΠΑ με τους ισχυρούς της κεφαλαιαγοράς, των κρυπτονομισμάτων και της υψηλής τεχνολογίας σκόρπισε ενθουσιασμό στους επιχειρηματικούς κύκλους. Κύκλοι που ενδιαφέρονται σφόδρα για την απορρύθμιση που ευνοούν οι οικονομικοί στόχοι του Αμερικανού προέδρου και πάντα ανησυχούν για τις αυξήσεις των επιτοκίων. Το μήνυμα Τραμπ μοιάζει να αφύπνισε τους Ευρωπαίους υπευθύνους. Μια αφύπνιση που όμως και τώρα -έτσι όπως φανερώνουν οι πρώτες αντιδράσεις– δεν σκοπεύει να τηρήσει αποστάσεις από τις ΗΠΑ και να χαράξει μία νέα και αυτόνομη γεωστρατηγική και οικονομική πολιτική, σε όλους τους τομείς. 

Η «διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας»

Είναι ενδεικτική η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Νάδια Καλβίνιο, μολονότι ελεεινολόγησε την πολιτική zero sum (όπου ο ένας πάντα κερδίζει κι ο άλλος πάντα χάνει) υπογράμμισε τη μεγάλη αβεβαιότητα μπροστά στην οποία βρίσκεται η ανθρωπότητα ένεκα της νέας τάξης πραγμάτων που εγκαινιάζει ορμητικά ο Τραμπ, προτρέποντας την Ευρώπη να συνεχίσει τη συνεισφορά της στους διεθνείς, πολυμερείς, θεσμούς -όπου σε πολλούς εξ αυτών φυσικά ηγεμονεύει η Ουάσιγκτον- ως εγγυητής για λύσεις που θα είναι επωφελείς για όλους σε παγκόσμιο επίπεδο. Το μόνο που η Καλβίνιο είχε να αντιπροτείνει είναι να εκμεταλλευθεί η Ε.Ε. τις στρατηγικές συνεργασίες που μεθοδεύει με τρίτα μέρη (Mercosur, το ενδιαφέρον από Μεξικό και Μαλαισία). Μελλοντικούς εταίρους που κι εκείνοι απειλούνται από την αρπακτικότητα του Τραμπισμού.

Η ίδια η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επανέλαβε τα περί συνεργασιών με τρίτες χώρες κι οργανισμούς, πράγμα που -κατ’ αυτήν- αποδεικνύει τη σοβαρότητα της Ε.Ε. ως παγκόσμιου παίκτη. Ενώ υποτονθόρυσε τη γνωστή μάντρα των τελευταίων ετών, την ανάγκη για τη δημιουργία μιας πραγματικής κοινής κεφαλαιαγοράς, που επαναλαμβάνουν η Κριστίν Λαγκάρντ, ο Μάριο Ντράγκι και ο Λάρι Φινκ της BlackRock. Ο οποίος εποφθαλμιά την είσοδο στη διαχείριση της Ε.Ε., μέσα από το σχέδιο που έχει προτείνει για τον «εξορθολογισμό» της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας για τη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας σε καινοτόμους τομείς.

Ιδίως αυτή η περιώνυμη «διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας» αποτελεί και το ολισθηρό πεδίο για τον οικονομικό σχεδιασμό της Ε.Ε.. Όχι τόσο για τις επιχειρήσεις, όμως, αλλά για τους ίδιους τους εργαζομένους, τις εργασιακές συνθήκες και σχέσεις και τους μισθούς. Γιατί, οι απορρυθμιστικές κινήσεις του Τραμπ λύνουν τα χέρια και στα ευρωπαϊκά όργανα για να εφαρμόσουν αντίστοιχες απορρυθμιστικές πολιτικές και στην Ε.Ε. καταργώντας τη μεγαλύτερη κατάκτηση του ευρωπαϊκού εργατικού δικαίου και της κοινωνίας, που αφορά τα δικαιώματα, την προστασία και το κοινωνικό κράτος. Προσέξτε όσα είπε η φον ντερ Λάιεν:

Ενώ με τη σειρά της και η Λαγκάρντ πρόσθεσε πως στα καθήκοντα της Ευρώπης την ολοκλήρωση μιας γνήσιας τραπεζικής ένωσης, πιστοποιώντας την τάση της Ε.Ε. να διευκολύνει πρώτιστα το μεγάλο κεφάλαιο της ηπείρου για να ανταποκριθεί στην απειλή της κερδοφορία του από τον αμερικανικό ταυτόχρονο επεκτατισμό και προστατευτισμό.

Άξονας Παρίσι-Βερολίνο

Σε τούτη την απειλή σπεύδουν να αντιδράσουν με τον δικό τους τρόπο οι γνωστοί άξονες που παράπλευρα με την ηγεσία της Ε.Ε. συγκροτούνται μέσα στην Ένωση και επιδιώκουν να καθορίσουν την πολιτική τους, με γνώμονα την ευημερία του κεφαλαίου των χωρών τους με όχημα την ευρωπαϊκή πολιτική. Ιδίως ο έως τώρα κυρίαρχος άξονας Παρισίων-Βερολίνου, που λόγω του κλιμακούμενου οικονομικού μαρασμού των οικονομιών τους βλέπουν πως η Ε.Ε. κλίνει προς άλλες κατευθύνσεις. Η τελευταία και κάπως εσπευσμένη συνάντηση των ηγεσιών από τις δύο χώρες, υπό την απειλή των αμερικανικών δασμών, φανερώνει την έκτακτη κατάσταση με την οποία οι δύο πρωτεύουσες βρίσκονται αντιμέτωπες. Το Βερολίνο έχοντας χάσει έναν από τους βασικούς του οικονομικούς εταίρους (Ρωσία) και βλέποντας πως η αμερικανική στρατηγική απειλεί και τη διείσδυσή της και στην Κίνα. Το δε, Παρίσι έχει διαπαντός εκδιωχθεί από την Αφρική και τη Μ. Ανατολή και με το χρέος του να διογκώνεται, δεν έχει άλλη λύση παρά να επισπεύσει συνεργασίες εντός της Ε.Ε. για να εκμεταλλευθεί την κάλυψη των εταιρειών του από τις ευρωπαϊκές ετεροβαρείς για τον κόσμο της εργασίας ρυθμίσεις.

Για τούτο πρόσφατα με έκπληξη πληροφορηθήκαμε για την  τετραμερή συμφωνία μεταξύ των KNDS Deutschland, KNDS France, Rheinmetall και Thales, με στόχοτη δημιουργία μιας νέας εταιρείας. Αυτής που θα αναπτύξει  το Main Ground Combat System (Mgcs), όπως είναι το επίσημο όνομα του άρματος μάσης που θα αντικαταστήσει το γερμανικό Leopard 2 και το γαλλικό Leclerc μέχρι το 2040. Η συμφωνία τούτη φανερώνει τη σύγκλιση των δύο κρατών, ώστε να εισπράξουν όσο το δυνατόν ταχύτερα τα ωφέλη από τις επόμενες κινήσεις της Ε.Ε., τόσο ως προς την οικονομία, όσο και προς την ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας. Ενός τομέα, που πλέον κι επίσημα, με το σχέδιο Ντράγκι, αλλά κι ανεπίσημα, υπό τις πιέσεις κρατών που στηρίζουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και βάσει της νέας πολιτικής του Τραμπ για το ΝΑΤΟ, θα αποτελέσει τον κύριο πυλώνα ανάπτυξης της υποτονικής σε άλλους τομείς της οικονομίας της Ε.Ε. και παράλληλα θα κινητοποιήσει και την έρευνα στον υποδεέστερο ευρωπαϊκό τεχνολογικό τομέα. 

Άξονας Ρώμη-Βαρσοβία

Όμως, το νέο δόγμα που οραματίζεται για το ΝΑΤΟ ο Τραμπ, που ναι μεν θα στηρίζει τα αμερικανικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας, αλλά θα συντηρείται από τους ίδιους τους Ευρωπαίους, δεν κινητοποίησε μόνον τα γνωστά διευθυντήρια στην Ε.Ε.. Επίσης, φέρνει κοντά όσο ουδέποτε άλλωστε τα επιμέρους, ιδεολογικά κυρίως, συμφέροντα των χωρών που έχουν επιδείξει περισσότερο από άλλες εθνικιστικές προθέσεις και επιδιώξεις. Ιδίως Την Πολωνία και την Ιταλία. Ιδίως μετά την έκρηξη της σύρραξης στην Ουκρανία, οι δύο τούτες χώρες έχουν αναλάβει ηγετικό ρόλο στην προπαγάνδα και στην στρατιωτική στήριξη του καθεστώτος Ζελένσκι. Μάλιστα, πολλές φορές, επισκιάζοντας και παρακάμπτοντας συχνά και την θεσμική πρωτοκαθεδρία των Βρυξελλών, επικαλούμενες την ακράδαντη στήριξη της Ουάσιγκτον στην πλειοδοσία τους. Μολονότι μοιάζει σε πρώτη ματιά ανοίκεια μία τέτοια σύγκλιση ανάμεσα στην παρούσα πολωνική κυβέρνηση του πρώην προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ με την ακροδεξιά Τζόρτζια Μελόνι, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε δύο πράγματα. 

α) αμφότερες οι χώρες έχουν επεκτατικούς σκοπούς: η Πολωνία επιδιώκει μετά τη σύρραξη ακόμη και προσάρτηση ουκρανικών εδαφών και φυσικά αποκλειστικό έλεγχο των εξελίξεων στο Κίεβο μετά τον πόλεμο, αποκτώντας τη «στρατηγία» του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη κι απέναντι στη Ρωσία, ενισχύοντας έτσι και τη θέση κι επιρροή της στα όργανα λήψης κι εκτέλεσης αποφάσεων στη Ε.Ε.. H πρόσφατη προτροπή του Τουσκ για να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες, την οποία συνυπέγραψε και η υπεύθυνη της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας, αντανακλά τις πολωνικές προθέσεις για έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ΕΕ, με τις ευλογίες του Τραμπ.  Η Ιταλία με τη σειρά της επιδιώκει να γίνει το μακρύ χέρι της Ουάσιγκτον στη Μεσόγειο, Μ. Ανατολή -ακόμη και σ’ Αφρική και Ινδίες- με αιχμές του δόρατος τις (στρατιωτικές) επιχειρήσεις ασφάλειας και διαιτησίας στις συρράξεις και τον έλεγχο της ναυσιπλοΐας και της ροής της ενέργειας στην περιοχή και το ενεργειακό «Σχέδιο Ματέ»”. 

β) Μη λησμονούμε τις διαρκείς προσπάθειες να ενταχθεί τελειωτικά το FdI της Μελόνι στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, μέλος του οποίου και σημαντικός παράγοντάς του είναι και η Πλατφόρμα Πολιτών του Τουσκ. Εξάλλου, στην Πολωνία εξακολουθεί να είναι πάντα ισχυρή η επιρροή του ακροδεξιού κόμματος του Κατσίνσκι κι ομογάλακτου της Μελόνι, οι στρατιωτικές κι επεκτατικές βλέψεις του οποίου ελάχιστα απέχουν κι από την αντίστοιχη πολιτική του Τουσκ.

Η ίδια η Μελόνι ακολουθεί πρόθυμα  κατά πόδας την πολιτική του Τραμπ, σπεύδοντας να υιοθετήσει τα ανοίγματα που επιδιώκει ο μεγιστάνας πρόεδρος προς όφελος του αμερικανικού επιχειρείν. Δε θα λέγαμε μάλλον τυχαίο που η Μελόνι επισκέφθηκε τη Σ. Αραβία, λίγο αφότου ο Τραμπ ανακοινώνει σαουδαραβικές επενδύσεις 600 δισεκ. στις ΗΠΑ και διαδίδει παντού πόσο θα επωφεληθούν και δεν θα υποστούν δασμούς όσες χώρες επενδύουν στη χώρα του. Οι Σαουδάραβες εξάλλου ήσαν οι πρώτοι που ανακοίνωσαν γιγαντιαίες επενδύσεις ύψους 600 δισεκ. δολαρίων στις ΗΠΑ. Μια είδηση που ανακοίνωσε ο ίδιος ο Τραμπ για να υπογραμμίσει το ποσό θα ωφεληθούν όσοι δεν εναντιωθούν στον εκβιασμό των δασμών του. Εν τούτοις παρά τον πακτωλό αυτό από ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις από τη Σ. Αραβια, η χώρα του Κόλπου δεν ήταν εξίσου σαφής ως προς το άλλο σκέλος των απαιτήσεων του Τραμπ, οι οποίες αφορούν την αύξηση της πετρελαϊκής παραγωγής για μείωση των τιμών του προϊόντος. Κάτι που θα ασκούσε πιέσεις στις ρωσικές εξαγωγές και τα έσοδα που χρηματοδοτούν τη διεξαγωγή του πολέμου στην Ουκρανία. Τον οποίο κομπαστικά ο Τραμπ έχει υποσχεθεί πως θα τερματίσει εντός 24 ωρών.

Η επίσκεψη της Μελόνι στο Ριάντ επιβεβαίωσε την πρόθεσή της Μελόνι, όχι απλώς να γίνει ο στρατηγικός (και στρατιωτικός) αγγελιοφόρος του Τραμπ στην περιοχή της Ευρασίας, καθώς μία από τις κύριες πτυχές της συμφωνίας για τη συνεργασία της αφορά την Pirelli, τη  Leonardo και την κατασκευή μονάδας για αμυντικά συστήματα . Κυρίως όμως, μιας κι η άλλη πτυχή αφορά τη συνεργασία στο πλαίσιο του σχεδίου Ματέι με τον αντίστοιχο σαουδαραβικό κολοσσό Acwa στις επενδύσεις στην Αφρική, για να συμβάλλει στον στόχο του Τραμπ να ελέγξει μέσω τρίτων την αγορά πετρελαίου και τον καθορισμό της τιμής του μαύρου χρυσού. Που διπλό στόχο θα έχει να γονατίσει οικονομικά τη Ρωσία και να αποκλείσει την Κίνα από πολλές εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας της με ενέργεια -μιάς και το ιταλικό Σχέδιο εστιάζεται σε αρκετές χώρες της Αφρικής, στις οποίες έχει διεισδύσει με μεγάλες επενδύσεις του το Πεκίνο.

Επίσης, το «Σχέδιο Ματέι», που κυρίως στοχεύει στα πετρελαϊκά αποθέματα, υπονομεύει το ευρωπαϊκό σχέδιο για καθαρή ενέργεια, που βλάπτει τα αμερικανικά σχέδια για νέες εξορύξεις και για προμήθεια ακριβού LNG στη «διψασμένη» για ενέργεια Ευρώπη. Επιπλέον, η πολιτική της Μελόνι έχει βοηθήσει όσο τίποτε άλλο την αφαίμαξη της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, μιας κι από την πλευρά της η αντίστοιχη ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία από καιρό έχει μετοικήσει στις ΗΠΑ. Μάλιστα η Stellantis  ήταν από τις πρώτες εταιρείες που έσπευσε να ανακοινώσει αύξηση των επενδύσεων της στις ΗΠΑ. Όπως ο ίδιος ο Λευκός Οίκος σε μια  θριαμβική ανάρτηση στο  X ανακοίνωσε, προσθέτοντας πως η επένδυση της Stellantis θα φέρει 1.500 θέσεις εργασίας στο Ιλινόις, ξανανοίγοντας τη μονάδα στο Μπελβεντέρε, αλλά και στο Ντιτρόιτ, το Οχάιο και την Ινδιάνα. Στο κείμενο της η αμερικανική κυβέρνηση τονίζει «η αναγέννηση της αμερικανικής βιομηχανίας είναι εδώ. Καλώς ήρθατε στη Χρυσή Εποχή».

Η Ιταλία, μάλιστα τόσο θέλει να αποδείξει πόσο αμέριστα εγκολπώνεται έτσι το τραμπικό όραμα,  ώστε επισήμως υποδέχθηκε μετά βαΐων και κλάδων μέχρι και τον αδελφό του Μασκ, Κιμπαλ. Μάλιστα στη μυστηριώδη συνάντηση του μετόχου στην επιχείρηση του αδελφού του με τον υπουργό Πολιτισμού Αλεσάντρο Τζούλι τον Κίμπαλ Μάσκ συνόδευσε η Βερόνικα Μπέρτι σύζυγος και μάνατζερ του γνωστού τενόρου Αντρέα Μποτσέλι και μολονότι βιαστική, τον χαιρέτησε δια εγκάρδιας χειραψίας και η ίδια η Μελόνι. Μένει να ανακοινωθεί πότε θα επισκεφθεί την Ιταλία κι η γιαγιά ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο για να στρώσουν στην Ιταλία τα κόκκινα χαλιά και να υψώσουν τις σημαίες!

Πηγή: kosmodromio.gr