Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Παρασκευή, 12 Μαϊος 2023 09:49

Τεχνητή νοημοσύνη, νέοι κίνδυνοι, νέες δυνατότητες

Γράφτηκε από τον

2023-05-12_124938.png

 

Μια παρουσία και μια παραίτηση

«Καλησπέρα σας, σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας στο στούντιο 4 της ΕΡΤ που θα φιλοξενηθεί το debate. Είναι το στούντιο το οποίο σε λίγες μέρες θα φιλοξενήσει το debate των πολιτικών αρχηγών με συντονιστή τον Γιώργο Κουβαρά» αναγγέλλει ο Ερμής.

 «Κανονικά θα έπρεπε να κάνει εκείνος αυτή την παρουσίαση, αλλά λόγω φόρτου εργασίας επιστράτευσαν εμένα. Η αλήθεια είναι ότι εγώ το μόνο που ζήτησα είναι να κάνω έναν πιλότο εκπομπής».

H πρώτη εμφάνιση εικονικού παρουσιαστή με τεχνητή νοημοσύνη στην Ελλάδα από την ΕΡΤ είναι πλέον γεγονός.

Ο λόγος για τον «Ερμή», ο οποίος στις 4.5.2023 «ανέλαβε» να παρουσιάσει ορισμένα στοιχεία για την ΕΡΤ και το ERTNEWS στους δημοσιογράφους που βρέθηκαν στο ραδιομέγαρο ενόψει του debate  που θα διεξαχθεί στις 10 Μαΐου.

 

2023-05-12_125009.png

 

Δυο ημέρες πριν, στις 2 Μάη, με αστραπιαία ταχύτητα διάδοσης ανά την υφήλιο, έβλεπε το φως της δημοσιότητας η παραίτηση από τη Google του  «Νονού της Τεχνητής Νοημοσύνης» Τζέφρι Χίντο (Geoffrey Hinton). Ο Χίντο είναι εκείνος ο οποίος το 2012, μαζί με δύο από τους μαθητές του στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο δημιούργησε ένα νευρωνικό δίκτυο που  οδήγησε σε  συστήματα όπως το ChatGPT..

Ο Hinton δήλωσε ότι παραιτήθηκε για να μιλήσει ελεύθερα για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης. Υπογράμμισε επίσης πως εν μέρει λυπάται για τη συνεισφορά του στον τομέα καθώς «ορισμένοι από τους κινδύνους των chatbots της τεχνητής νοημοσύνης είναι «αρκετά τρομακτικοί».

Λίγες ημέρες πριν ένας ενημερωτικός ιστότοπος του Κουβέιτ παρουσίασε μια «εικονική παρουσιάστρια», γέννημα της τεχνητής νοημοσύνης, στην οποία φιλοδοξεί να αναθέσει την παρουσίαση ενός δελτίου ειδήσεων.

Ένα ρομπότ ChatGPT έχει μπει ήδη σε σχολικές τάξεις της Κύπρου.

Στις ΗΠΑ το ChatGPT χρησιμοποιείται ευρέως από μαθητές και φοιτητές για τη σύνταξη των εργασιών τους.

Μεγάλοι οργανισμοί και εταιρείες  χρησιμοποιούν τέτοιες εφαρμογές για να διευκολύνονται σε χρονοβόρες αποφάσεις. Για παράδειγμα, η Amazon χρησιμοποιεί εφαρμογές ΤΝ για να προεπιλέγει από τον τεράστιο όγκο βιογραφικών που λαμβάνει συνεχώς τα καταλληλότερα τα οποία ο αλγόριθμος ταξινομεί πάνω-πάνω στην λίστα προς εξέταση.

Ταυτόχρονα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συζητά ήδη την υιοθέτηση κοινοτικής νομοθεσίας γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στις ΗΠΑ και την ΕΕ ασκούν πιέσεις σε εκλεγμένους αξιωματούχους να χαλιναγωγήσουν την έρευνα του OpenAI. Με επιστολή, η οποία μέχρι τώρα έχει συγκεντρώσει σχεδόν 24.000 υπογραφές από ερευνητές, μηχανικούς και επιστήμονες της ΤΝ, ζητήθηκε μια εξάμηνη παύση σε οποιαδήποτε προσπάθεια ανάπτυξης μεγάλων μοντέλων ΤΝ που θα είναι ισχυρότερα από το GPT-4.(«Ρομπότ με παραισθήσεις»; Newsroom 16 Απριλίου)

Η Τεχνητή Νοημοσύνη, ήδη έχει ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην πορεία εξέλιξης της τεχνολογίας.

Λοιπόν; Θα καταφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη να αποκτήσει συνείδηση της ύπαρξής της;

Πόσο έχει προχωρήσει η Τεχνητή Νοημοσύνη, ή η νοημοσύνη των αλγορίθμων; (Αλγόριθμος μπορεί να θεωρηθεί οποιαδήποτε ακολουθία εντολών που μπορεί να εκτελεσθεί από μια υπολογιστική μηχανή. Ο όρος προέρχεται από μία διατριβή του Πέρση μαθηματικού Μοχάμεντ ιμπν Μουσά αλ-Χουαρίζμι (781 – 850 μ.Χ. ).

Τελικά αυτή καθ’ αυτή η ύπαρξη τέτοιων μηχανών θα λειτουργεί υπέρ του ανθρώπου ή μπορεί να μας φέρει μπροστά σε δυσάρεστες καταστάσεις;

Ποιοτικά νέες πηγές κινδύνων και ευκαιριών

Οι επιστημονικοτεχνικές επαναστάσεις αλλάζουν τις συνθήκες και τους όρους παραγωγής, αναπαραγωγής, επικοινωνίας και συγκοινωνίας του ανθρώπου.

Κάθε μία όμως με τον ιδιαίτερα, ιστορικά,  τρόπο της.

Η έλευση της Πληροφορικής, της τέταρτης οικουμενικής τεχνολογικής επανάστασης (μετά την αγροτική, που σημάδεψε το τέλος της νομαδικής ζωής, μετά την ατμομηχανή που σημάδεψε το πέρασμα στον ώριμο-βιομηχανικό καπιταλισμό και μετά τον εξηλεκτρισμό, που έθεσε τα θεμέλια για το πέρασμα στο μονοπωλιακό στάδιο), επιτάχυνε την υπό εξέλιξη επανάσταση της Γενετικής και της Μοριακής Βιολογίας.  Οδηγεί σε μηχανές - όπως η τεχνητή νοημοσύνη - που δεν πολλαπλασιάζουν μόνο τη μυϊκή δύναμη του ανθρώπου αλλά και την πνευματική του ισχύ. Σε συνδυασμό με τις καθηλωτικές παραγωγικές σχέσεις, καθώς αναιρεί την εμπορευματικότητα ολόκληρων περιοχών παραγωγής είτε άμεσα π.χ. CD μουσικής, είτε λόγω λαθρεμπορίας, πχ.  βιβλία, ναρκοθετεί το εμπόρευμα ως εμπόρευμα, τον πυρήνα του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής,.

Όπως όλες οι τεχνολογίες - και δη τα τεχνολογικά άλματα - είναι  μια μεγάλη ευκαιρία και ταυτόχρονα πηγή πολλών κινδύνων.

Αν, όπως δηλώνει ο καθηγητής του ΜΙΤ Κ. Δασκαλάκης,  «κατά κάποιο τρόπο η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένα στοίχημα που έχει βάλει ο ανθρώπινος εγκέφαλος με την ίδια τη δαρβινική εξέλιξη του ανθρώπου», τότε ποια είναι τα όρια της, ποια είναι η ευκαιρία που μας δίνει και ποιοι οι κίνδυνοι από την ανάπτυξη της;

‘Ένα από ανώτατα, τα οριακά δημιουργήματα του ανθρώπου θα μπορούσε να θεωρηθεί η αντιγραφή του ίδιου του εαυτού του, η αντιγραφή του ίδιου του ανθρώπινου εγκέφαλου.

Φυσικά μια τέτοια πορεία πρέπει να θεωρηθεί ασυμπτωτική, δηλαδή να τείνει αλλά ποτέ να μη φτάνει. Κι αυτό επειδή η ίδια η πολύπλοκη δομή του ανθρώπινου εγκεφάλου τείνει στο άπειρο. (Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, αυτή η «μάζα» των 1,4 – 1,5 κιλών που για προστασία  «επιπλέει» στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό,  εκτιμάται ότι  αποτελείται από περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα, νευρογλοιακά κύτταρα και νευρώνες).

2023-05-12_125042.png

 

Ήδη αναπτύσσονται αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα, που θα αντικαταστήσουν πολλά επαγγέλματα, είτε αυτά αφορούν οδηγούς ταξί και λεωφορείων είτε φορτηγών είτε delivery.

 «Ψυλλιαζόμαστε» επίσης το πόσο ορμητικά  θα μπει η Τεχνητή νοημοσύνη  στις μεταφορές, στην υγεία (scans, ΜRIs, διαγνωστική), στην οικιακή βοήθεια και στη φροντίδα ηλικιωμένων.

Πριν λίγες δεκαετίες για να βρεις μια πληροφορία, έπρεπε να ανοίξεις την εγκυκλοπαίδεια.

Μέχρι τις μέρες μας πήγαινες στο Google και έγραφες αυτό που ψάχνεις να βρεις.

Τώρα πλέον, μπορείς να μπεις στο Google και αρκεί να μιλήσεις ή να εισάγεις μια εικόνα για να βρεις αυτό που θέλεις.

Το επόμενο βήμα είναι η διεπαφή αυτή να μην είναι καν λεκτική.

 Με την κατάλληλη διασύνδεση - διεπαφή εγκεφάλου και μηχανής, ο ανθρώπινος εγκέφαλος ως εύπλαστος που είναι, θα μάθει να επικοινωνεί απ’ ευθείας με την τεχνολογία.

Εφόσον γίνει, οι κοινωνικές συνθήκες εργασίας και επικοινωνίας θα αλλάξουν τόσο πολύ που αν δεν πάρεις μέρος και  εσύ τότε αρνείσαι να βρίσκεσαι εκεί που συμβαίνουν οι εξελίξεις. Το τοπίο θα αλλάξει τόσο που δεν θα μπορείς να το αρνηθείς.

 Ιδιαίτερης βαρύτητας  επόμενο βήμα, επίσης, είναι η απόκτηση  ικανότητας ενός τεχνολογικού συστήματος να μεταφέρει εμπειρία από μια νοητική λειτουργία που εκτελεί ήδη σε μία άλλη που πρόκειται να εκτελέσει.

Για παράδειγμα αν έχει ήδη μάθει μια ξένη γλώσσα  και θέλει να μάθει άλλη μια, να μπορεί να μεταφέρει εμπειρία και διαίσθηση από την εκμάθηση της  μιας γλώσσας στην άλλη κ.α.

Η εξέλιξη αυτή θα είναι ένα κλειδί που ακόμη λείπει.

Η έλλειψη αυτή όμως είναι ζήτημα χρόνου  να καλυφτεί.

Σε αυτή τη διαδρομή η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αντικαθιστά τον άνθρωπο σε νοητικές λειτουργίες, που δεν θα έπρεπε να τον απασχολούν. Να λειτουργεί ως μια ευκαιρία αποδέσμευσης του ανθρώπινου εγκέφαλου από τετριμμένες νοητικές λειτουργίες και να απασχολείται σε πιο δημιουργικές, πιο ενδιαφέρουσες και πιο ταιριαστές για ένα από τα καλύτερα κατασκευάσματα που έχει φέρει η εξέλιξη του ανθρώπου, τον  ανθρώπινο εγκέφαλο, αυτό τον θαυμαστό βιολογικό υπολογιστή.

Αν λοιπόν η ανακάλυψη της πληροφορικής, της βιοτεχνολογίας, των οπτικών ινών και της νανοτεχνολογίας αποτελούν την επιστημονικοτεχνική  επανάσταση των τελευταίων 40-50 χρόνων, τότε η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα άλμα μέσα στο άλμα, είναι μια νέα ποιότητα.

Αυτό το συνολικό τεχνοεπιστημονικό άλμα θέτει τη μαρξιστική Αριστερά ενώπιον των σκοπών και των καθηκόντων της.

Οι νόμοι της διαλεκτικής κίνησης της Φύσης και πολύ περισσότερο της κοινωνίας δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται και να περιγράφονται με την απλοποιητική σχηματοποίηση που επέτρεπαν τα επιστημονικά δεδομένα του 19ου αιώνα.

 

2023-05-12_125117.png

 

Σήμερα η ουσία, η μορφή, η εξέλιξη και ο μετασχηματισμός αυτών των νόμων πρέπει να κατανοείται, με βάση τους σύγχρονους, βαθύτερους και ποικιλόμορφους αντιφατικούς συνδυασμούς εκδήλωσης «της αιτιότητας», της «αναγκαιότητας μέσα από το τυχαίο» που η σύγχρονη επιστήμη αποκαλύπτει στην κίνηση του υλικού κόσμου.

Ο μαχόμενος υλισμός δεν μπορεί λοιπόν παρά  να εξελίσσεται σύμφωνα με τις κατακτήσεις της επιστήμης.

 Αλλά γι αυτό ο Ε. Μπιτσάκης έχει ήδη ανεκτίμητη συνεισφορά.

Που οφείλεται αυτή η ταχύτητα εξέλιξης;

«Η πρόοδος που έχει κάνει η τεχνολογία τα τελευταία πέντε χρόνια με έχει εντυπωσιάσει. Ίσως αν με ρωτούσες πριν από πέντε χρόνια για κάποια από αυτά που έχουν πλέον γίνει, να σου έλεγα ότι βρίσκονται στα όρια επιστημονικής φαντασίας… Αλήθεια, τι θα πραγματεύεται η επιστημονική φαντασία στο μέλλον; Θα εξαντληθεί η θεματολογία της;» αναρωτιέται ο Κ. Δασκαλάκης.

Αλλά σε τι οφείλεται αυτή η ταχύτητα εξέλιξης;

Μεταξύ των άλλων στον μυθικό όγκο δεδομένων που έχουμε προς επεξεργασία και στην ιλιγγιώδη ταχύτητα αυτής καθ’ αυτής της επεξεργασίας σε συνδυασμό με την προσέγγιση στο πώς φτιάχνουμε υπολογιστικές διαδικασίες που μιμούνται ανώτερες νοητικές διαδικασίες του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Αυτά μαζί μας οδηγούν στην προσομοίωση ανώτερων νοητικών λειτουργιών, τη στιγμή που στο παρελθόν, ακόμη και στο πρόσφατο, κάτι τέτοιο ήταν εξαιρετικά χρονοβόρο,  δύσκολο έως και αδύνατο.

Έτσι  χάρη στην ψηφιοποίηση της ανθρώπινης δράσης πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν μεταφερθεί στο Ίντερνετ, από αγορές προϊόντων και υπηρεσιών μέχρι κοινωνική αλληλεπίδραση κι επικοινωνία.

Σε πολλές επιμέρους νοητικές λειτουργίες οι υπολογιστές είναι καλύτεροι από τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος με τη βοήθεια υπολογιστή νικά τον υπολογιστή. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος με τη βοήθεια της τεχνολογίας, ο ανθρώπινος εγκέφαλος και η τεχνητή νοημοσύνη αντάμα,  είναι ανώτερα και από την τεχνολογία ξεχωριστά, και από τον ανθρώπινο εγκέφαλο από μόνο του.

Αν επομένως προχωρήσει η διασύνδεση -  διεπαφή του εγκεφάλου με την τεχνολογία τότε οι αλλαγές σε όλες ανεξαίρετα τις περιοχές της ανθρώπινης δραστηριότητας θα είναι πρωτόγνωρες.

Εν ολίγοις όταν ο άνθρωπος φτάσει (σχεδόν) στο σημείο να αναπαράγει με τεχνητό τρόπο τις ίδιες του τις ικανότητες (τότε μιλάμε για γενική τεχνητή νοημοσύνη ενώ μέχρις ώρας για ειδική), τότε αυτή η νέα πραγματικότητα, το νέο δίδυμο ανθρώπινου εγκεφάλου τεχνητής νοημοσύνης  θα αφήνει όλα τα ενδεχόμενα  ανοιχτά και όλα πιθανά ακόμη και  το δίδυμο αυτό να  μπορεί να αναπτυχθεί σε βαθμό πολλαπλάσιο του ενός (του ανθρώπινου εγκεφάλου ή του υπολογιστή)..

Τότε θα είναι δύσκολο να καταλάβεις ποιος είναι άνθρωπος και ποιος μηχανή ακόμα κι αν ο συνομιλητής βρίσκεται μπροστά σου.

Αντιμέτωποι μπροστά σε σοβαρά ζητήματα

Η τεχνολογία είναι στη ζωή μας και μαζεύει δεδομένα από την δραστηριότητά μας. Καταγράφει τι αναζητήσεις κάνουμε στο Google, τι αγοράζουμε, τι διαβάζουμε και τι σχολιάζουμε στο Facebook, τι λέμε μεταξύ μας και τα επεξεργάζεται για να δημιουργήσει τεχνητή νοημοσύνη.

Αλλά όταν ενσωματώνει πληροφορία που μας αφορά και δεν είμαστε διατεθειμένοι να την παραχωρήσουμε, τότε τίθενται σοβαρά ζητήματα ιδιωτικότητας και όχι μόνο.

 Με τη  νέα τεχνολογική επανάσταση προκύπτουν επομένως νέα ηθικά ζητήματα, απαιτούνται και νέοι κανόνες ηθικής όχι μόνο γιατί με τη νέα τεχνολογία μπορεί να βρεθεί κάποιος σε εξαιρετικά ανεπιθύμητες καταστάσεις αλλά και γιατί μπορεί να βρεθεί σε ακραία διλήμματα.. Ας υποθέσουμε π.χ. ότι ένα αυτοοδηγούμενο αυτοκίνητο αναγνωρίζει ότι σε μερικά δευτερόλεπτα πρόκειται να συμβεί ατύχημα με εμπλοκή πεζών και ότι αυτό είναι αναπόφευκτο τότε ποιος αποφασίζει τι, που και πως θα συμβεί;

Αυτό φυσικά που είναι εποικοδομητικό είναι το να σκεφτόμαστε, ενόψει αυτής της αναμορφωτικής δύναμης που έρχεται, όχι μόνο αν μπορούμε να επιτύχουμε στόχους αλλά αν πρέπει και πως, πώς μπορούμε να την κατευθύνουμε με τρόπο ώστε να αλλάξει θετικά τη ζωή του ανθρώπου και πώς μπορούμε να προστατευτούμε αν πιθανώς αυτή φτάσει σε λάθος χέρια.

Πολύ περισσότερο που η  ανάπτυξη της ΤΝ προχωρά κατευθυνόμενα, με επένδυση δισεκατομμυρίων από τα μονοπώλια του ευρύτερου τομέα της πληροφορικής και των διαδικτυακών υπηρεσιών.

Κι ακόμα πιο σοβαρό που η ΤΝ τίθεται στην υπηρεσία του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος και στους πολεμικούς σχεδιασμούς κρατών και δη ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών.

Αναρωτιόμαστε πως θα είναι ο στρατός και ο πόλεμος του μέλλοντος. Αλλά ο «μελλοντικός πόλεμος» είναι ήδη εδώ.

2023-05-12_125145.png

 

Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας π.χ. έχει δημιουργήσει μια νέα υπηρεσία που ονομάζεται Δύναμη Στρατηγικής Υποστήριξης, η οποία εξετάζει τις δυνατότητες του διαστήματος, του ηλεκτρονικού πολέμου και του κυβερνοχώρου».

Ανάλογες υπηρεσίες υπάρχουν σε όλες ανεξαίρετα τις πυρηνικές δυνάμεις.

Οι μεγάλες δυνάμεις επενδύουν μαζικά όχι μόνο σε επιθετικές δυνατότητες στον κυβερνοχώρο αλλά και σε δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου. Έτσι όμως όχι μόνο ο στρατός αλλά και οι κοινωνίες συνολικά θα αποτελέσουν πρωταρχικό στόχο σε μελλοντικές συγκρούσεις.

Αυτή η χωρίς προηγούμενο επαπειλούμενη σύγκρουση, των νέων δυνατοτήτων του κοινωνικού πολιτισμού με την καταστροφική (και «αυτοκαταστροφική») «δυναμική» της ατομικής ιδιοκτησίας, αναδεικνύει το γεγονός ότι οξύνεται στο έπακρο η διαπάλη ανάμεσα στην αναγκαιότητα και δυνατότητα για την επαναστατική κατάργηση της ταξικής κοινωνίας από τη μια μεριά και στην ακραία οπισθοδρόμηση που προβάλλουν οι καπιταλιστικοί μετασχηματισμοί, από την άλλη.

Νέα κατάσταση λοιπόν, νέες προκλήσεις.

 

Πηγή: kommon.gr

 

Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 12 Μαϊος 2023 09:54